Nền tảng để quan hệ Việt Nam - Hoa Kỳ phát triển mạnh mẽ, liên tục, không ngừng
Việt Nam và Hoa Kỳ chính thức thiết lập quan hệ ngoại giao ngày 12-7-1995. Trải qua 25 năm, quan hệ Việt Nam-Hoa Kỳ đã chuyển đổi thành công từ đối đầu sang bạn bè và trở thành đối tác toàn diện, các lĩnh vực hợp tác ngày càng sâu rộng, đa dạng, thực chất và hiệu quả.
Đánh giá về mối quan hệ giữa hai nước, nguyên Thứ trưởng Bộ Ngoại giao, nguyên Đại sứ Đặc mệnh toàn quyền Việt Nam tại Hoa Kỳ, ông Phạm Quang Vinh cho rằng, mối thâm giao giữa hai nước tiếp tục được củng cố theo đúng Tuyên bố về tầm nhìn chung là “gác lại quá khứ, vượt qua khác biệt, phát huy tương đồng, hướng tới tương lai”.
Theo thời gian, cuộc chiến dần lùi xa vào dĩ vãng, nhưng vết thương chiến tranh không dễ gì vơi đi nỗi đau, thậm chí, sau năm 1975, trong xã hội Mỹ, một thuật ngữ mới xuất hiện và nhanh chóng phổ biến gọi là “Hội chứng Việt Nam (Vietnam Syndrome), mô tả những chấn động trong tâm lý của người Mỹ. Để giảm bớt “Hội chứng Việt Nam”, từ trước khi hai nước bình thường hóa quan hệ, rất nhiều thương binh, cựu binh đã trở lại nơi họ đã từng gây ra tội lỗi, thậm chí là cả tội ác.
Và họ thật bất ngờ khi thấy những người từng ở phía bên kia chiến tuyến đã gác lại đau thương, quá khứ, đón họ không phải là sự thù hằn, không phải “ánh mắt hình viên đạn”, không phải là nhắc lại quá khứ đau thương, mà là những cái bắt tay rất chặt, là cái ôm nồng ấm và cả những nụ cười.
Thái độ chân thành này của người Việt Nam đã tạo lòng tin cho những người bị “Hội chứng Việt Nam” và ngày càng có nhiều cựu binh, gia đình những người đã tử chiến ở Việt Nam tìm đến mảnh đất nơi họ từng có mặt trong nhiều năm trước đó. Và chính họ cùng những người Việt từng đau thương, hy sinh, mất mát vì cuộc chiến đã đặt nền móng cho ngoại giao nhân dân Việt Nam-Hoa Kỳ. Đây chính là nền tảng để quan hệ Việt Nam-Hoa Kỳ phát triển mạnh mẽ, liên tục, không ngừng.
Không ngừng làm sâu sắc, phong phú thêm quan hệ đối tác toàn diện
Trong thời gian qua, lãnh đạo cấp cao hai nước thường xuyên trao đổi các chuyến thăm và tiếp xúc, với các cam kết tôn trọng độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ và thể chế chính trị của nhau. Cả hai đảng trong Quốc hội Hoa Kỳ đều ủng hộ thúc đẩy quan hệ với Việt Nam.
Đặc biệt, tháng 7-2013, trong chuyến thăm chính thức Hoa Kỳ của Chủ tịch nước Trương Tấn Sang, hai bên xác lập khuôn khổ quan hệ Đối tác toàn diện. Đây là một dấu mốc quan trọng, khẳng định xu thế phát triển tất yếu của quan hệ Việt Nam-Hoa Kỳ, đồng thời tạo nền tảng vững chắc cho sự phát triển của quan hệ hai nước trong tương lai.
Tiếp đó, chuyến thăm Hoa Kỳ của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng (tháng 7-2015) đánh một dấu mốc quan trọng mới, mở ra một trang mới trong quan hệ giữa hai nước. Trong Tuyên bố chung về Tầm nhìn quan hệ Việt Nam-Hoa Kỳ được công bố sau cuộc gặp của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng với Tổng thống Mỹ Barack Obama có đoạn: “Việc thực hiện tốt, đầy đủ và không ngừng làm sâu sắc, phong phú thêm quan hệ đối tác toàn diện trên nguyên tắc tôn trọng độc lập, chủ quyền, thể chế chính trị và không can thiệp vào công việc nội bộ của nhau là cơ sở để xây dựng lòng tin, tiến tới đưa quan hệ phát triển lên một tầm cao mới”.
Tháng 5-2016, chuyến thăm Việt Nam của Tổng thống Hoa Kỳ Barack Obama được đánh giá là đã “thể hiện một bước tiến dài trong tư duy của các nhà lãnh đạo Mỹ với Việt Nam”, khi Tổng thống Hoa Kỳ tuyên bố dỡ bỏ hoàn toàn lệnh cấm bán vũ khí sát thương cho Việt Nam. Như vậy, vật cản cuối cùng trong quan hệ song phương đã được xóa bỏ, đánh dấu sự bình thường hóa hoàn toàn quan hệ, đồng thời gửi đi một thông điệp nhiều ý nghĩa về việc tăng cường lòng tin chiến lược và sự thắt chặt quan hệ hợp tác toàn diện giữa hai nước trong tương lai.
Đến nhiệm kỳ của Tổng thống Donald Trump, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc trở thành nhà lãnh đạo nước thành viên ASEAN đầu tiên thăm chính thức Hoa Kỳ, sau khi Tổng thống D.Trump nhậm chức. Tổng thống D.Trump cũng là Tổng thống Hoa Kỳ đầu tiên thăm Việt Nam hai lần trong một nhiệm kỳ.
Đối tác tin cậy dựa trên sự tôn trọng lẫn nhau
Phát biểu khai mạc Lễ khởi động kỷ niệm 25 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam-Hoa Kỳ (ngày 30-1-2020), Đại sứ Việt Nam tại Hoa Kỳ Hà Kim Ngọc nhấn mạnh 25 năm không phải là thời gian dài trong lịch sử quan hệ hai nước, song những gì Việt Nam và Hoa Kỳ đạt được thực sự ấn tượng. Từ cựu thù, hai nước đã trở thành bạn bè và Đối tác toàn diện từ năm 2013 với sự phát triển mạnh mẽ trong cả 9 lĩnh vực hợp tác trọng tâm.
Bày tỏ vinh dự cùng đồng chủ trì Lễ khởi động, Trợ lý Ngoại trưởng Hoa Kỳ David Stilwell cho biết, quan hệ đối tác và tình hữu nghị giữa hai nước được xây dựng thông qua những nỗ lực chung. Ông David Stilwell nhấn mạnh, hai nước đã phải vượt qua những thời điểm khó khăn sau chiến tranh để trở thành những đối tác tin cậy dựa trên sự tôn trọng lẫn nhau. Trong những năm qua, các khuôn khổ đối thoại chính sách được mở rộng, góp phần xây lòng tin giữa hai nước. Hợp tác kinh tế, thương mại và đầu tư có những bước phát triển vượt bậc, vừa là lĩnh vực trọng tâm, vừa là động lực phát triển quan hệ tổng thể.
Đại sứ Hà Kim Ngọc cũng chia sẻ những bước tiến ấn tượng trong hợp tác quốc phòng-an ninh 25 năm qua, đặc biệt là hợp tác khắc phục hậu quả chiến tranh, nâng cao năng lực chấp pháp trên biển… Hợp tác giáo dục, văn hóa, khoa học-công nghệ và giao lưu nhân dân ngày càng mở rộng, góp phần tăng cường hiểu biết lẫn nhau. Hai nước còn phối hợp trong hoạt động gìn giữ hòa bình của Liên hợp quốc, tăng cường hợp tác đối phó hữu hiệu với các nguy cơ về an ninh khu vực và quốc tế.
Giờ đây không chỉ quan hệ Đảng, Quốc hội và chính quyền ở cấp trung ương phát triển mà hợp tác giữa các địa phương Việt Nam và các bang Hoa Kỳ cũng tăng nhanh. Ở bình diện đa phương, hai nước chia sẻ lợi ích chiến lược trong việc duy trì hòa bình, an ninh, ổn định, hợp tác và trật tự dựa trên luật lệ tại khu vực châu Á-Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương, trong đó có các vấn đề Biển Đông, Mekong, Triều Tiên, hay phối hợp tại các diễn đàn ASEAN, APEC, Liên hợp quốc, WTO.
Tại Lễ khởi động, Đại sứ quán Việt Nam và Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ đã giới thiệu biểu tượng kỷ niệm 25 năm thiết lập quan hệ hai nước với tạo hình đôi cánh chim bồ câu mang hình quốc kỳ Việt Nam và Hoa Kỳ.
Đại sứ Hà Kim Ngọc và Trợ lý Ngoại trưởng David Stilwell cùng chia sẻ sự tin tưởng và lạc quan về triển vọng quan hệ Việt Nam-Hoa Kỳ trong những thập kỷ tới. Với quyết tâm chính trị, tầm nhìn dài hạn, tổng thể và nỗ lực chung, quan hệ đối tác Việt Nam-Hoa Kỳ sẽ tiếp tục phát triển vững mạnh, vươn lên tầm cao mới.
Theo TTXVN