Tác động của hạn hán
Theo thống kê của ngành chức năng, từ ngày 15-11-2019 đến nay, trên địa bàn tỉnh không có mưa, mực nước trên các sông, suối ở mức thấp hơn xấp xỉ trung bình nhiều năm cùng thời kỳ, tình trạng khô hạn thiếu nước xảy ra nghiêm trọng ở những nơi ngoài vùng cấp nước của công trình thủy lợi. Hiện nay, lượng nước tích tại 21 hồ chứa trên địa bàn tỉnh chỉ còn 25,25/194,49 triệu m3, đạt 12,98% dung tích thiết kế. Tình hình khô hạn diễn ra gay gắt, kéo dài đã ảnh hưởng đến đời sống và hoạt động sản xuất của nhân dân trên địa bàn tỉnh, đặc biệt, tổng diện tích vụ Đông Xuân năm 2019-2020 bị thiệt hại 204,95 ha. Tổng diện tích phải dừng sản xuất vụ Đông Xuân năm 2019-2020 do thiếu nước tưới là 7.873,8 ha. Hiện nay trên địa bàn tỉnh có 251 hộ/940 khẩu thiếu nước sinh hoạt (thôn Bình Tiên, xã Công Hải, huyện Thuận Bắc: 71 hộ/256 khẩu; thôn Tà Nôi, xã Ma Nới, huyện Ninh Sơn: 180 hộ/684 khẩu), UBND huyện Thuận Bắc, Ninh Sơn đã phối hợp với lực lượng quân đội, công an,.. chở nước cung cấp cho các hộ dân tại các khu vực này đảm bảo kịp thời, đầy đủ với số lượng nước 54 m3/ngày đêm. Trong tháng 5-2020, nếu không có mưa, có khả năng thiếu nước sinh hoạt trầm trọng tại các thôn trên địa bàn xã Vĩnh Hải, (Ninh Hải), xã Ma Nới (Ninh Sơn), xã Phước Trung (Bác Ái), thôn Tập Lá xã Phước Chiến (Thuận Bắc). Từ đầu mùa khô đến nay, toàn tỉnh có 88 điểm cháy với tổng diện tích rừng bị cháy là 63,3 ha.
Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh chở nước sạch cho người dân thôn Tà Nôi, xã Ma Nới (Ninh Sơn).
Ông Đặng Kim Cương, Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cho biết: Theo dự báo của Cơ quan dự báo khí tượng thủy văn, tình hình nắng hạn sẽ tiếp tục kéo dài và diễn ra trên diện rộng, khả năng đến giữa tháng 9-2020 bắt đầu mới có mưa. Việc thiếu nước sẽ làm thiệt hại cây trồng, người dân phải ngừng sản xuất, gia súc thiếu nước uống, đời sống nhân dân vốn đã khó khăn thì nay càng phải khó khăn hơn, nguy cơ tái nghèo là rất cao, cụ thể: Nếu từ nay đến tháng 6-2020 không mưa, các khu vực có khả năng thiếu nước sinh hoạt cần phải chở nước phục vụ cho người dân khoảng 12.156 hộ/49.475 khẩu. Do nắng hạn kéo dài, thảm thực vật tự nhiên và vùng chăn thả chính của đàn gia súc hoàn toàn bị cạn kiệt, hiện có khoảng 110 nghìn con gia súc (bò, dê, cừu) trong vùng hạn sẽ không còn thức ăn, nước uống, nguy cơ dẫn đến suy dinh dưỡng, phát sinh dịch bệnh là rất cao. Kế hoạch sản xuất vụ Hè Thu 2020 chỉ bố trí gieo trồng trong hệ thống tưới từ hồ Đơn Dương; dự kiến gieo trồng khoảng 17.140,4 ha (Lúa: 2.444,2 ha, màu: 14.696,2 ha). Diện tích phải dừng sản xuất, không sản xuất được là 15.360 ha. Do diện tích dừng sản xuất làm giảm đáng kể sản phẩm xã hội, giảm thu nhập do ảnh hưởng nắng hạn, nguy cơ phát sinh thiếu đói giáp hạt của một bộ phận nông dân vùng đặc biệt khó khăn rất cao.
Huy động cả hệ thống chính trị tập trung chống hạn
Để chủ động ứng phó với tình hình hạn hán, ngay từ cuối năm 2019, Tỉnh ủy, UBND tỉnh đã tập trung chỉ đạo quyết liệt và ban hành nhiều Chỉ thị, Kế hoạch ứng phó hạn, trong đó phân công nhiệm vụ cụ thể cho các cơ quan, ban ngành tập trung triển khai quyết liệt và đồng bộ các giải pháp ứng phó hạn trên tất các các ngành, lĩnh vực, trong đó ưu tiên nước phục vụ sinh hoạt cho nhân dân, nước uống cho chăn nuôi và các ngành kinh tế trọng điểm của tỉnh, nước tưới cho cây trồng lâu năm.... lãnh đạo Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh cùng các ngành chức năng tổ chức họp và đi kiểm tra thực tế, đồng thời chỉ đạo triển khai công tác ứng phó hạn trên địa bàn tỉnh sát với diễn biến tình hình; trọng tâm là giải quyết các khó khăn, vướng mắc để tập trung đẩy nhanh tiến độ thi công, phát huy công năng công trình tuyến đường ống kênh chính Tân Mỹ và các kênh nhánh, xây dựng Kế hoạch điều tiết nguồn nước của tất cả các hồ chứa nước và Hệ thống các công trình cấp nước sinh hoạt cho nhân dân. Ngoài ra, cùng với sự hỗ trợ của Trung ương, tỉnh đã chủ động phân bổ 37 tỷ đồng từ nguồn nguồn kết dư ngân sách tỉnh năm 2018 để đầu tư xây dựng các công trình cấp bách và các công việc liên quan phục vụ chống hạn, đồng thời thường xuyên chỉ đạo các Sở, ngành, địa phương triển khai quyết liệt, đồng bộ các giải pháp phòng, chống hạn với tinh thần khẩn trương, ưu tiên cho công việc cấp bách nhằm đảm bảo sản lượng lương thực cho nhu cầu thiết yếu của người dân, không để cho dân đói, khát do thiếu nước; hạn chế tình trạng gia súc chết do thiếu thức ăn và nước uống, không để dịch bệnh trên người và gia súc, gia cầm phát sinh, hạn chế thấp nhất các vụ cháy rừng trên địa bàn tỉnh,...
Ông Đặng Kim Cương cho biết thêm: Trước diễn biến tình hình nắng hạn kéo dài trên diện rộng và dự báo ngày càng khốc liệt trong thời gian tới, UBND tỉnh đã Công bố cấp độ rủi ro thiên tai do hạn hán trên địa bàn toàn tỉnh Ninh Thuận cấp độ 3 để thông tin, nâng cao nhận thức, huy động sức mạnh tổng hợp của các cấp, các ngành, cả hệ thống chính trị và nhân dân tiếp tục triển khai quyết liệt, mạnh mẽ, đồng bộ trong công tác ứng phó, khắc phục thiệt hại do hạn hán ở cấp độ cao hơn, góp phần hạn chế đến mức thấp nhất thiệt hại do hạn hán gây ra.
Thế Quang