Trang The Interpreter của Viện nghiên cứu Lowy, Australia, bình luận: Hành động của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc giương cao chiếc búa Chủ tịch ASEAN vào tháng 11/2019 không chỉ xác lập vai trò Chủ tịch ASEAN 2020 của Việt Nam, mà còn là sự khởi đầu của một giai đoạn cực kỳ quan trọng đối với chính sách ngoại giao của Việt Nam. Ngoài việc là người “chèo lái” mục tiêu Tầm nhìn ASEAN 2020, Việt Nam cũng sẽ phải cân bằng vị trí ủy viên không thường trực HĐBA LHQ. Theo bài viết, mặc dù trách nhiệm ngoại giao thường đi kèm với áp lực lớn, song đây cũng là thời cơ lớn đối với Việt Nam.
Bài viết trên trang web của Trung tâm nghiên cứu Wilson Center của Mỹ nêu rõ trong những năm qua, Việt Nam đặc biệt chú trọng tới chính sách đối ngoại khi mở rộng hoạt động trong một loạt vấn đề, trong đó có tham gia lực lượng gìn giữ hòa bình của LHQ. Việc cùng lúc nắm giữ hai vị trí Chủ tịch ASEAN và ủy viên không thường trực HĐBA LHQ cho thấy năm 2020 sẽ là một năm quan trọng để Việt Nam thể hiện vai trò như một quốc gia có thể tham gia ngày càng nhiều vào các vấn đề khu vực và quốc tế.
Lễ công bố Việt Nam trúng cử Ủy viên không thường trực HĐBA LHQ với số phiếu gần tuyệt đối. Ảnh: TTXVN
Trong bài viết với tựa đề “Việt Nam dồn toàn lực tiến tới tương lai”, tờ Bangkok Post của Thái Lan khẳng định Việt Nam đã sẵn sàng chứng tỏ năng lực của mình sau hơn 30 năm Đổi mới. Trong khi đó, tờ Kompas của Indonesia dẫn ý kiến các chuyên gia nhận định việc Việt Nam lựa chọn chủ đề "Gắn kết và chủ động thích ứng" cho thấy Việt Nam sẽ tập trung củng cố ASEAN để có thể chủ động ứng phó với những thách thức trong tình hình mời.
Theo Viện trưởng Viện Nghiên cứu Đông Nam Á (Singapore) Choi Sing Kwok, việc đảm nhận vị trí ủy viên không thường trực HĐBA LHQ đem lại cho Việt Nam cơ hội thể hiện vai trò lãnh đạo trên toàn cầu và đương nhiên sẽ đem lại lợi ích cho ASEAN. Lập trường, quan điểm và vai trò trung tâm của ASEAN sẽ được thể hiện trên trường quốc tế.
Trong khi đó, Tiến sĩ Robin Ramcharan, Giám đốc điều hành Trung tâm châu Á bày tỏ hy vọng Việt Nam sẽ thành công trong vai trò Chủ tịch ASEAN và ủy viên không thường trực HĐBA LHQ vào năm 2020 vì Việt Nam là nền kinh tế có tốc độ tăng trưởng mạnh và có nhiều nguồn lực.
Trả lời phỏng vấn phóng viên TTXVN tại Singapore, Tiến sĩ Hoàng Thị Hà thuộc Viện Nghiên cứu Đông Nam Á (Singapore) nhấn mạnh chủ đề năm chủ tịch ASEAN 2020 đã phản ánh rất rõ mối quan tâm ưu tiên hàng đầu của Việt Nam đối với ASEAN hiện nay, đó là một ASEAN gắn kết, đoàn kết, phối hợp lập trường và hành động chung để có thể chủ động ứng phó với những thách thức trong tình hình mới, bao gồm các vấn đề an ninh truyền thống và phi truyền thống. .
Theo Tiến sĩ Hoàng Thị Hà, Việt Nam có rất nhiều lợi thế để phát huy vai trò này vì 4 lý do. Thứ nhất, Việt Nam bắc cầu giữa Đông Nam Á lục địa và Đông Nam Á hải đảo, giữa các nước thành viên cũ tương đối phát triển hơn và các nước thành viên mới kém phát triển hơn trong ASEAN. Điều này thể hiện qua quan hệ đối tác chiến lược với các nước thành viên ASEAN chủ chốt như Indonesia, Thái Lan, Singapore, Malaysia và quan hệ hữu nghị truyền thống đặc biệt với Campuchia và Lào. Những mối quan hệ song phương tốt đẹp này tạo nền tảng vững chắc để Việt Nam thúc đẩy đoàn kết và lập trường chung trong ASEAN.
Thứ hai là tầm quan trọng và vị thế chiến lược của ASEAN trong chính sách đối ngoại của các nước lớn ngày càng gia tăng, bao gồm Mỹ, Nhật, Ấn Độ, Hàn Quốc và Liên minh châu Âu (EU). Song song với điều này là nỗ lực của Việt Nam trong việc thúc đẩy một cấu trúc khu vực mở và hoan nghênh sự tham gia của các cường quốc, cơ chế đa phương của ASEAN nhằm tăng cường năng lực giải quyết các vấn đề an ninh chung. Việt Nam cùng với Singapore được đánh giá là 2 nước hiện có tư duy và tầm nhìn chiến lược rất sắc bén, ổn định và dài hơi trong ASEAN.
Thứ ba là việc đồng thời đảm nhận vai trò ủy viên không thường trực HĐBA LHQ sẽ tạo cơ hội cho Việt Nam kết nối ưu tiên của ASEAN với chương trình nghị sự toàn cầu và đặc biệt là trong việc áp dụng luật pháp quốc tế và các cơ chế đa phương để thúc đẩy hòa bình và giải quyết tranh chấp.
Cuối cùng là vị thế và tầm quan trọng ngày càng cao của Việt Nam trong ASEAN đồng nghĩa với việc Việt Nam được kỳ vọng là thành viên tích cực, chủ động và có trách nhiệm trong ASEAN và đặc biệt là trong cương vị chủ tịch. Điều đó có nghĩa là Việt Nam phải hài hòa, khéo léo lồng ghép những ưu tiên và lợi ích quốc gia với ưu tiên và lợi ích chung của ASEAN, kể cả trong những vấn đề nhạy cảm như vấn đề Biển Đông.
Theo TTXVN/Báo Tin tức