Nhận thức của cấp ủy đảng, chính quyền, của cán bộ đảng viên, các tầng lớp nhân dân về vai trò, tầm quan trọng của BHXH có sự chuyển biến tích cực. Đặc biệt, sự phối hợp giữa các cơ quan quản lý nhà nước về thanh tra, kiểm tra việc thực hiện BHXH được chặt chẽ, đáp ứng ngày càng tốt hơn khả năng phục vụ, đảm bảo quyền lợi của người tham gia.
Cán bộ BHXH tỉnh giải quyết hồ sơ kịp thời, đảm bảo quyền lợi của người tham gia. Ảnh: Văn Nỷ
BHXH tỉnh đã chủ động phối hợp với các ngành chức năng tại địa phương tổ chức triển khai thực hiện kế hoạch thanh tra chuyên ngành đóng BHXH, bảo hiểm y tế (BHYT), bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) và kiểm tra tại các đơn vị sử dụng lao động, chủ yếu tập trung thanh kiểm tra tại các doanh nghiệp đang cố tình trốn đóng, nợ đọng BHXH, chưa tham gia đầy đủ cho số lao động thuộc diện phải tham gia, đơn vị có dấu hiệu vi phạm pháp luật về BHXH, BHYT, BHTN. Từ năm 2016 đến nay, BHXH tỉnh đã tổ chức phối hợp thanh, kiểm tra đối với 733 đơn vị, xử lý sau thanh kiểm tra về thu hồi nợ BHXH, BHYT, BHTN với số tiền 32,79 tỷ đồng/ 46,35 tỷ đồng. Truy đóng BHXH, BHYT, BHTN do chưa đóng, đóng thiếu thời gian và đóng thiếu mức đóng số tiền 154,48 triệu đồng/23 lao động. Phát hiện và yêu cầu tham gia BHXH, BHYT bắt buộc đối với 1.513 lao động/76 đơn vị. Lập biên bản vi phạm hành chính và ra quyết định xử phạt đối với 97 đơn vị với tổng số tiền phạt là 766,99 triệu. Trong năm 2019, BHXH tỉnh đã chuyển hồ sơ 4 đơn vị sử dụng lao động có dấu hiệu vi phạm pháp luật về đóng BHXH, BHYT, BHTN sang cơ quan Công an tỉnh để xử lý theo quy định của pháp luật.
Thông qua việc tiến hành thanh tra, kiểm tra tăng cường công tác tuyên truyền, giáo dục, nâng cao nhận thức và ý thức trách nhiệm của cán bộ, công chức, của tổ chức và công dân trong việc chấp hành các quy định của pháp luật. Phát hiện những bất cập, vướng mắc về cơ chế, chính sách để có những kiến nghị sửa đổi, bổ sung nhằm hoàn thiện cơ chế quản lý, nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác quản lý nhà nước trong lĩnh vực BHXH. Tuy nhiên, tình trạng trốn đóng, nợ đọng BHXH, BHYT, BHTN tại các doanh nghiệp và tình trạng lạm dụng chế độ BHXH cũng như quỹ BHYT vẫn còn tiếp diễn và ngày càng tinh vi hơn. Chế tài xử lý đối với các đơn vị vi phạm pháp luật về BHXH, BHYT, BHTN chưa đủ sức răn đe; một số đơn vị né thanh tra, không thực hiện kết luận sau thanh tra, không chấp hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính về BHXH, BHYT, BHTN. Nguyên nhân chính là do tình hình hoạt động sản xuất, kinh doanh nói chung ở một số đơn vị, doanh nghiệp đang gặp nhiều khó khăn; chưa quan tâm đến việc trích nộp BHXH, BHYT, BHTN đúng quy định, để nợ tồn đọng, kéo dài; một số đơn vị sử dụng lao động không chấp hành các quyết định xử phạt vi phạm hành chính, không khắc phục hoặc khắc phục không đầy đủ các hành vi vi phạm về BHXH, BHYT, BHTN theo kết luận thanh tra; chưa có quy định về xử lý số tiền nợ BHXH, BHYT, BHTN tồn đọng kéo dài (không còn khả năng trả nợ) đối với các doanh nghiệp đã ngừng hoạt động, giải thể, phá sản hoặc chủ bỏ trốn nên cơ quan BHXH gặp khó khăn trong việc xử lý các doanh nghiệp này...
Để đưa Luật BHXH đi vào cuộc sống, đảm bảo quyến lợi cho người tham gia BHXH, góp phần ổn định an sinh xã hội trên địa bàn tỉnh; trong thời gian đến, ngành BHXH tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến các quy định của pháp luật về BHXH, BHYT, BHTN để doanh nghiệp và người lao động hiểu rõ quyền và nghĩa vụ tham gia BHXH, BHYT; thực hiện thanh tra đột xuất đối với các đơn vị chậm đóng, trốn đóng và có số nợ BHXH lớn, kéo dài để giảm tỷ lệ nợ đọng BHXH và bảo đảm quyền lợi chính đáng của người lao động; tăng cường sự phối hợp giữa các cơ quan nhà nước trong chỉ đạo thực hiện chính sách, pháp luật về BHXH, BHYT, BHTN; chuyển hồ sơ đến Công an tỉnh những đơn vị sử dụng lao động có hành vi vi phạm pháp luật nghiêm trọng trong lĩnh vực BHXH, BHYT (như gian lận để hưởng các chế độ BHXH, BHYT.
Bên cạnh đó, ngành cũng kiến nghị, để đạt được mục tiêu về công tác BHXH do nghị quyết, chỉ thị của Trung ương và tỉnh đề ra, đòi hỏi sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị. Do đó, HĐND, UBND các cấp cần đưa chỉ tiêu phát triển đối tượng tham gia BHXH trong kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội hằng năm tại địa phương; chỉ đạo tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát và xử lý các hành vi vi phạm pháp luật BHXH trên địa bàn quản lý. Từ đó, tạo bước chuyển biến trong thực thi Luật BHXH.
Xuân Bính