Bà Phạm Thị Cẩm Vân, Chi cục Trưởng Chi cục Dân số - KHHGĐ tỉnh cho biết: Trước đây, truyền thông dân số chủ yếu hướng vào lĩnh vực KHHGÐ nhằm hạ thấp tỷ lệ phát triển dân số. Đến nay, thực hiện Nghị quyết 21-NQ/TW, truyền thông có thêm nhiệm vụ mới và quan trọng là nâng cao chất lượng dân số. Để công tác tuyên truyền phù hợp với quan điểm trọng tâm của nghị quyết, Chi cục đã có nhiều đổi mới về nội dung cũng như hình thức, đối tượng tuyên truyền được mở rộng hơn.
Đóng vai trò quan trọng trong việc “kết nối” thông tin với người dân, các cộng tác viên dân số ở cơ sở từng ngày tích cực tuyên truyền, vận động người dân thực hiện đúng chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật Nhà nước về lĩnh vực dân số. Tuy nhiên, hiện nay nội dung, hình thức, thông điệp tuyên truyền cần thay đổi phù hợp với từng nhóm đối tượng, từng địa bàn, đáp ứng yêu cầu chuyển hướng sang chính sách Dân số và Phát triển. Trong công tác truyền thông, vẫn tiếp tục thực hiện cuộc vận động “Mỗi cặp vợ chồng nên có 2 con”, nhưng tuỳ theo địa bàn, đối tượng mà có sự thay đổi trong vận động: Vận động sinh ít con ở vùng có mức sinh cao; vận động sinh đủ 2 con ở những nơi mức sinh thấp; duy trì kết quả ở những nơi đã đạt mức sinh. Để nâng cao chất lượng dân số, đội ngũ cộng tác viên tập trung tuyên truyền những nội dung về sàng lọc trước sinh và sơ sinh; tư vấn và chăm sóc sức khỏe sinh sản vị thành niên, thanh niên, giảm thiểu tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh... Phương thức tuyên truyền cũng phong phú, dễ hiểu, phù hợp với nhiều nhóm đối tượng hơn như truyền thông lưu động, xây dựng pano, khẩu hiệu…. Đặc biệt, đẩy mạnh hình thức tuyên truyền hai chiều như tư vấn đối thoại trực tiếp, giúp người dân được giải đáp trực tiếp những thắc mắc của mình về những chính sách dân số trong tình hình mới…
Tư vấn, giáo dục sức khỏe sinh sản cho học sinh Trường THPT Dân tộc nội trú tỉnh. Ảnh: M.Dung
Không chỉ tuyên truyền qua những kênh “truyền thống” Chi cục Dân số-KHHGĐ tỉnh còn tích cực phối hợp với các cơ quan, đơn vị như: Sở Giáo dục và Ðào tạo, Ðoàn Thanh niên, Hội Phụ nữ, Công đoàn ngành Y tế… tổ chức các hoạt động truyền thông với hình thức tư vấn, sân khấu hóa từng bước giải quyết những tồn tại trong công tác dân số như tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống, mất cân bằng giới tính khi sinh… Đơn cử như trong tháng 9, Chi cục phối hợp với Sở Giáo dục và Đào tạo tổ chức tư vấn, giáo dục SKSS cho gần 1.000 học sinh trường THPT Nguyễn Trãi và Trường THPT Dân tộc nội trú tỉnh. Với nội dung tuyên truyền ngắn gọn, dễ hiểu, xoay quanh những điều vốn được coi là thầm kín, khó nói như giáo dục CSSKSS, các bệnh lây nhiễm qua đường tình dục hay sự khác nhau giữa tình bạn và tình bạn khác giới; mang thai ngoài ý muốn và nạo phá thai không an toàn tuổi vị thành niên... Từ đó giúp các em có suy nghĩ đúng, hình thành các mối quan hệ lành mạnh, trong sáng về tình bạn, tình yêu và hôn nhân gia đình; nhận thức rõ hơn về lợi ích của việc CSSK tiền hôn nhân. Em Tain Ví, học sinh lớp 11A, Trường THPT Dân tộc nội trú tỉnh chia sẻ: Trước đây, em cũng được thầy, cô giáo cung cấp những kiến thức về sức khỏe giới tính, tuy nhiên những vấn đề tế nhị mà trước đây em không biết hỏi ai và không dám hỏi thì nay đã được chuyên gia giải đáp cởi mở. Từ những kiến thức cơ bản đó giúp em có định hướng tốt hơn cho tương lai.
Nhờ đổi mới cách thức và đẩy mạnh tuyên truyền, công tác dân số của tỉnh đạt kết quả tích cực, nhận thức của người dân ngày càng nâng lên rõ rệt. Mức sinh thay thế giảm từ 2,28 con/bà mẹ (năm 2016) còn 2,05 con/bà mẹ (năm 2018). Từ đầu năm đến nay, toàn tỉnh có trên 4.200 ca sàng lọc sơ sinh, vượt 10% so với kế hoạch năm… Để thực hiện thắng lợi Nghị quyết số 21-NQ/TW, thời gian tới, Chi cục DS-KHHGĐ tỉnh tiếp tục đẩy mạnh các hoạt động đào tạo, tập huấn cán bộ các cấp theo định hướng dân số và phát triển, nâng cao năng lực đội ngũ cán bộ từ tỉnh đến các xã, phường, thị trấn; phối hợp với các ban, ngành, đoàn thể để có định hướng tuyên truyền, vận động, can thiệp kịp thời.
Mỹ Dung