Dự án điện mặt trời Phước Thái 1 (Ninh Phước) được UBND tỉnh cấp quyết định chủ trương đầu tư vào ngày 26-12-2017, với tổng công suất 50MW, dự kiến khởi công trong quý IV-2018, hoàn thành tháng 5-2019, nhưng đến nay vẫn chưa triển khai được do gặp khó khăn trong giải phóng mặt bằng với hơn 98 ha đất liên quan đến 121 hộ ở xã Phước Thái. Theo báo cáo của chủ đầu tư là Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN), ngay sau khi có quyết định chủ trương đầu tư, đơn vị đã phối hợp với ngành chức năng, các địa phương tiến hành công tác đánh giá hiện trạng rừng và đất lâm nghiệp, đo đạc cắm mốc biên phục vụ giải phóng mặt bằng. Toàn bộ công việc được hoàn thành vào cuối năm 2018, nhưng chưa có sự thống nhất về quy hoạch sử dụng đất đến năm 2020 giữa tỉnh và cấp huyện tại vị trí dự án nên không thể áp giá đền bù, giải phóng mặt bằng được. Việc thẩm định hồ sơ đất đai bị vướng mắc, phải đến ngày 2-4-2019, UBND tỉnh ban hành Quyết định số 473/QĐ-UBND phê duyệt Kế hoạch sử dụng đất năm 2019 của huyện Ninh Phước mới tháo gỡ được.
Một khó khăn nữa là, hầu hết các hộ trong vùng dự án chưa được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, nguồn gốc và thời điểm sử dụng đất phức tạp, ranh giới các thửa đất không rõ ràng, hầu hết đất bỏ hoang, không canh tác. Để xác định nguồn gốc đất, thẩm định hồ sơ, Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Ninh Phước phải thực hiện nhiều lần, có khu vực xác định lại 5 lần, kéo dài từ tháng 9-2018 đến nay, gây chậm tiến độ. Đến khi tiến hành công tác hỗ trợ bồi thường, một số hộ chưa đồng tình với mức giá theo quy định của pháp luật, có sự so sánh giữa thu hồi đất với các dự án bồi thường giải phóng mặt bằng theo cơ chế thỏa thuận. Theo báo cáo của EVN, tổng 2 đợt chi trả bồi thường hỗ trợ hạng mục dự án có 45 hộ nhận số tiền gần 13 tỷ đồng và đồng ý giao hơn 57 ha đất, còn 6 hộ chưa nhận 1,5 tỷ đồng để giao 11,6 ha đất. Qua rà soát phương án bồi thường hỗ trợ tại Quyết định số 1308/QĐ-UBND ngày 19-7-2019 của UBND tỉnh, thì 10 hộ có đất thu hồi nhỏ hơn 2 ha nhưng khi cộng thêm phần diện tích đất nông nghiệp đã được địa phương giao đất, công nhận quyền sử dụng đất nông nghiệp, thì có một phần diện tích vượt quá mức theo quy định tại Điều 129, Luật Đất đai 2013. Do đó, phần diện tích đất vượt hạn mức chi hỗ trợ chi phí đầu tư vào đất là 50% tại Điều 7, Quyết định số 64/2016/QĐ-UBND, ngày 26-9-2016 của UBND tỉnh. Đồng chí Nguyễn Hữu Đức, Phó Chủ tịch UBND huyện Ninh Phước, cho biết: Để giải quyết những vướng mắc trên, ngày 9-8 vừa qua, UBND huyện đã tổ chức họp dân. Tại buổi đối thoại, UBND huyện khẳng định việc đề nghị hỗ trợ đào tạo nghề và tìm kiếm việc làm của một số hộ là không có cơ sở, sẽ thực hiện thu hồi đất theo đúng quy định của pháp luât. Đối với những hộ xin hỗ trợ thêm 50% tiền bồi thường diện tích đất vượt hạn mức, huyện đã có Tờ trình xin UBND tỉnh cho chủ trương và đề nghị EVN hỗ trợ 10 hộ, với tổng số tiền gần 600 triệu đồng.
Dự án Điện mặt trời Phước Thái 1 đã được Thủ tướng Chính phủ bổ sung vào Quy hoạch điện VII điều chỉnh. Thời gian qua, EVN đã tích cực, chủ động phối hợp với các sở, ngành, chính quyền địa phương để đẩy nhanh công tác giải phóng mặt bằng, nhưng do những nguyên nhân khách quan nêu trên nên chưa đủ điều kiện khởi công dự án. Để dự án được khởi công trong tháng 9 - 2019 theo dự kiến của đơn vị chủ đầu tư, UBND tỉnh đã chỉ đạo Sở Tài nguyên và Môi trường đồng hành với doanh nghiệp tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc, quan tâm hướng dẫn, giúp đỡ trong quá trình thực hiện các thủ tục chuyển đổi mục đích sử dụng đất, giao đất. UBND huyện Ninh Phước đẩy nhanh tiến độ thực hiện công tác thẩm định hồ sơ đất đai, thẩm định và phê duyệt phương án bồi thường hỗ trợ, giải quyết vướng mắc trong quá trình thực hiện dự án.
Anh Tùng