Ninh Sơn còn gặp khó trong xây dựng mô hình cánh đồng lớn sản xuất mía

Ninh Sơn là huyện miền núi có điều kiện tự nhiên thuận lợi cho phát triển cây công nghiệp ngắn ngày. Khai thác tiềm năng, lợi thế, được Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ huyện lần thứ XI, nhiệm kỳ 2015 - 2020 đề ra mục tiêu phát triển nhanh và bền vững, đẩy mạnh chuyển dịch cơ cấu trong nông nghiệp, đảm bảo cung cấp nguyên liệu ổn định cho công nghiệp chế biến.

Để đạt được mục tiêu của Nghị quyết Đại hội Đảng bộ huyện, UBND huyện Ninh Sơn đã xây dựng kế hoạch, chỉ đạo triển khai các dự án mở rộng hệ thống thủy lợi, đưa giống mía mới vào sản xuất, có năng suất và chữ đường cao. Từ năm 2015 đến nay, Công ty Cổ phần Đường Biên Hòa - Phan Rang chú trọng công tác phát triển vùng nguyên liệu, đẩy mạnh thực hiện chính sách hỗ trợ, khuyến khích nông dân trồng mía thông qua hợp đồng đầu tư vốn sản xuất và ký kết bao tiêu sản phẩm. Công ty cũng thường xuyên duy trì Chương trình đưa cán bộ kỹ thuật xuống đồng ruộng hướng dẫn nông dân sử dụng giống mới, chuyển giao tiến bộ khoa học - kỹ thuật vào sản xuất, tạo chuyển biến tích cực. Qua thực hiện Chương trình khuyến nông, hầu hết các hộ trồng mía trên địa bàn đã đưa các loại giống mía tiềm năng như K88-92, K95-156, KK3 vào sản xuất, giảm tỷ lệ giống cũ từ 65% năm 2015 xuống còn khoảng 30% hiện nay. Việc đẩy mạnh đưa giống mới vào sản xuất đã làm năng suất mía tăng từ 50 tấn lên 80 tấn/ha, góp phần nâng cao thu nhập cho hộ trồng.

Liên kết sản xuất mía theo mô hình cánh đồng lớn là xu thế tất yếu trong bối cảnh hiện nay.

Chương trình đẩy mạnh đưa cơ giới vào sản xuất mía cũng được quan tâm triển khai có kết quả. Thời gian qua, bên cạnh Trung tâm Khuyến nông tỉnh hỗ trợ các hộ một số máy móc phục vụ sản xuất như máy nâng mía, máy làm đất đa năng, thì mỗi niên vụ mía, Công ty Cổ phần Đường Biên Hòa - Phan Rang đã trích một khoản kinh phí hỗ trợ bà con mua sắm nông cụ. Được sự tiếp sức của cơ quan chức năng, doanh nghiệp, đến nay nhiều hộ ở các xã Quảng Sơn, Hòa Sơn, thị trấn Tân Sơn đã đầu tư mua sắm máy móc phục vụ trồng mía. Trước đây trồng mía bằng phương pháp thủ công chi phí rất cao, tiền thuê công cày xới, xuống giống, làm cỏ, bón phân hết gần 10 triệu đồng/ha, từ khi có máy móc thay thế sức lao động của con người, hộ trồng mía giảm chi phí thuê nhân công được 3,8 triệu đồng/ha. Xã Quảng Sơn là địa bàn trọng điểm trồng mía của huyện Ninh Sơn đi đầu trong tổ chức lại sản xuất, đảm bảo nguyên liệu ổn định phục vụ nhà máy chế biến. Hướng tới đạt mục tiêu phát triển vùng nguyên liệu mía tập trung quy mô 3.150 ha vào năm 2020, sản lượng 170.119 tấn/vụ, UBND xã chỉ đạo các phòng, ban, tổ chức, đoàn thể tích cực vận động bà con đẩy mạnh ứng dụng khoa học và công nghệ vào sản xuất, nhất là ứng dụng công nghệ tưới tiết kiệm nước để ứng phó với thời tiết khô hạn. Công ty Cổ phần Đường Biên Hòa - Phan Rang đã hỗ trợ hàng chục hộ dân lắp đặt hệ thống tưới béc tiết kiệm nước, cung cấp các giống mía mới có năng suất cao đưa vào trồng ở quy mô tập trung; đồng thời, ban hành những chính sách hỗ trợ nông dân mua sắm máy móc phục vụ sản xuất mía.

Việc phát triển vùng cây nguyên liệu mía trên địa bàn xã Quảng Sơn trong những năm qua đã góp phần tích cực vào Chương trình xóa đói, giảm nghèo bền vững, tạo mối liên kết chặt chẽ giữa nhà nông, nhà khoa học, Nhà nước và nhà doanh nghiệp trong sản xuất nông nghiệp. Đây là cơ sở để huyện Ninh Sơn chọn xã Quảng Sơn xây dựng mô hình cánh đồng lớn sản xuất mía (CĐL). Theo kế hoạch, mô hình triển khai trong niên vụ mía 2018 - 2019 với quy mô 180ha/60 hộ ở vùng mía thôn Triệu Phong, sản xuất theo hình thức liên kết giữa Tổ hợp tác trồng mía với Công ty Cổ phần Đường Biên Hòa - Phan Rang. Ưu điểm của mô hình là, công ty hỗ trợ kinh phí đầu tư sản xuất với mức 6,9 triệu đồng/ha; trong đó, công làm đất vụ đầu 2,4 triệu đồng, giống 3 triệu đồng, thuốc bảo vệ thực vật 500 nghìn đồng, công chăm sóc 1 triệu đồng…

Mô hình CĐL được kỳ vọng sẽ tạo đột phát trong phát triển ngành trồng mía theo hướng bền vững, tạo điều kiện thuận lợi đưa cơ giới vào sản xuất, khắc phục được tình trạng thiếu lao động ở nông thôn, nâng cao thu nhập cho nông dân nhờ vào chi phí đầu tư ban đầu giảm, năng suất cao. Đồng chí Dương Đăng Minh, Trưởng phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Ninh Sơn, phân tích: Bình thường nông dân đầu tư trồng 1 ha mía khoảng 25 triệu đồng, năng suất đạt 65-70 tấn/ha; trong khí đó, sản xuất theo mô hình CĐL chi phí đầu tư giảm khoảng 30% nhờ áp dụng các tiến bộ khoa học-kỹ thuật vào sản xuất, năng suất đạt từ 100-120 tấn/ha. Trong thực tế, Công ty Cổ phần Đường Biên Hòa - Phan Rang đã thực hiện thành công 1 CĐL quy mô hơn 25 ha tại thôn Ma Oai, xã Phước Thắng (Bác Ái).

Điều đáng nói là, khi các công đoạn chuẩn bị cho việc xây dựng CĐL sản xuất mía ở xã Quảng Sơn đã hoàn tất, thì bất ngờ các hộ “quay lưng” với chương trình do tác động của giá mía gần đây giảm. Sản xuất nông nghiệp luôn đối diện với tình trạng giá các mặt hàng nông sản lên xuống thất thường. Để ứng phó với biến động của thị trường, liên kết sản xuất theo mô hình CĐL là xu thế tất yếu trong bối cảnh hội nhập kinh tế ngày càng sâu sắc như hiện nay, bản thân nông dân không thể đứng ngoài cuộc.