Nhiều nước nâng cao sự an toàn cho các chuyến bay sau vụ tai nạn máy bay thảm khốc ở Ethiopia

2 thảm kịch hàng không chỉ trong vòng hơn 4 tháng

Sáng ngày 10-3-2019, chiếc máy bay Boeing 737 Max 8 mang số hiệu ET 302 của hãng hàng không Ethiopian Airlines, khi đang trên hành trình từ thủ đô Addis Ababa của Ethiopia đến thủ đô Nairobi của Kenya, đã bị rơi chỉ 6 phút sau khi cất cánh từ sân bay quốc tế Bole ở thủ đô Addis Ababa. Vụ tai nạn đã khiến toàn bộ 149 hành khách và 8 thành viên phi hành đoàn thiệt mạng.

Điều tra ban đầu cho thấy trên máy bay mang số hiệu ET 302 có các hành khách mang quốc tịch của hơn 30 nước khác nhau, gồm 32 người Kenya, 18 người Canada, 9 người Ethiopia, 8 người Italy, 8 người Trung Quốc, 8 người Mỹ, 7 người Anh, 7 hành khách mang quốc tịch Pháp, 6 công dân Ai Cập, 5 người Hà Lan, 4 người Ấn Độ, 4 người Slovakia, 3 người mang quốc tịch Áo, 3 người Thụy Điển, 3 người Nga, 2 người Maroc, 2 người Tây Ban Nha, 2 người Ba Lan và 2 hành khách Israel…

Ngoài ra, Bỉ, Indonesia, Somalia, Na Uy, Serbia, Togo, Mozambique, Rwanda, Sudan, Uganda và Yemen mỗi nước có 1 hành khách trên chuyến bay xấu số trên. 4 trong số những hành khách trên máy bay sử dụng hộ chiếu của Liên hợp quốc và hiện chưa xác minh được quốc tịch gốc của những người này.

Theo hãng hàng không Ethiopian Airlines, máy bay mang số hiệu ET 302 đã bị rơi gần thị trấn Bishoftu, cách thủ đô Addis Ababa của Ethiopia 62 km về phía Đông Nam. Giám đốc điều hành của hãng Ethiopian Airlines, ông Tewolde GebreMariam cho biết sau khi cất cánh, phi công lái chiếc máy bay gặp nạn đã báo rằng mình gặp một số khó khăn và muốn quay về. Tuy nhiên phi công đã không thể để máy bay quay trở về an toàn. Các nhân chứng có mặt tại hiện trường cho biết chiếc máy bay xấu số đã bị vỡ thành nhiều mảnh và bốc cháy dữ dội.

Hiện lực lượng chức năng đang khẩn trương triển khai hoạt động tìm kiếm, cứu nạn. Quốc hội Ethiopia đã tuyên bố quốc tang trong ngày 11-3 để tưởng niệm các nạn nhân xấu số. Chính phủ nhiều quốc gia và tổ chức quốc tế cũng đã gửi lời chia buồn tới thân nhân các nạn nhân xấu số cũng như bày tỏ tình đoàn kết với nhân dân Ethiopia. Các nhà điều tra của Ethiopia và Mỹ cũng đang phối hợp tìm hiểu nguyên nhân vụ tai nạn. 

Trước đó, hồi tháng 10-2018, chiếc máy bay Boeing-737 Max 8 mang số hiệu JT610 của hãng hàng không Lion Air (Indonesia) khi đang thực hiện lộ trình bay từ thủ đô Jakarta đến Pangkakpinang, thuộc tỉnh Bangka Belitung, đã mất liên lạc với đài kiểm soát không lưu chỉ 13 phút sau khi cất cánh. Các dữ liệu cho thấy máy bay đã lao xuống biển từ độ cao hơn 1.000 mét, với vận tốc 640km/h. Toàn bộ 189 người trên máy bay đều thiệt mạng.

Nguyên nhân của vụ rơi máy bay của Lion Air này hiện vẫn được đang trong quá trình điều tra. Tuy nhiên theo kết quả điều tra sơ bộ công bố ngày 28-11-2018, một tháng sau vụ tai nạn trên, Ủy ban an toàn giao thông Indonesia (KNKT) cho biết trong chuyến bay từ Denpasar tới thủ đô Jakarta, máy bay JT610 của Lion Air đã gặp trục trặc kỹ thuật, song phi công vẫn tiếp tục thực hiện hành trình. Các nhà điều tra khẳng định Lion Air đã cố cho chiếc máy bay này hoạt động, mặc dù chưa khắc phục được lỗi kỹ thuật với đồng hồ đo vận tốc không khí đã phát hiện vài ngày trước khi xảy vụ tai nạn.

Hai vụ tai nạn xảy ra gần nhau này đang làm dấy lên những lo ngại về an toàn của những chiếc máy bay vận chuyển hành khách trên.

Những quan ngại về mức độ an toàn của Boeing 737 MAX

Ngay sau vụ tai nạn máy bay của hãng hàng không Ethiopian Airlines, đại diện hãng chế tạo máy bay Boeing (Mỹ) cho biết, hãng “vô cùng đau buồn” về thông tin tất cả 157 người trên máy bay Boeing 737 Max 8 mang số hiệu ET 302 của hãng hàng không Ethiopian Airlines đều thiệt mạng. Boeing khẳng định sẽ cung cấp các hỗ trợ kỹ thuật cần thiết để giúp tìm ra nguyên nhân của vụ tai nạn máy bay này. Thông cáo của Boeing nêu rõ đội ngũ kỹ thuật viên của Boeing sẵn sàng thực hiện hỗ trợ kỹ thuật khi có yêu cầu và theo chỉ đạo của nhà chức trách Mỹ.

Mặc dù vậy, nhiều người đã đặt ra thắc mắc rằng máy bay mang số hiệu ET 302 là máy bay Boeing mới vì Ethiopian Airlines chỉ mới tiếp nhận và đưa vào sử dụng dòng Boeing 737 MAX 8 này hồi năm 2018. Trong khi đó, chiếc Boeing 737 Max 8 gặp nạn trong vụ tai nạn máy bay của Lion Air hồi tháng 10-2018 cũng là dòng máy bay vừa mới được Lion Air đưa vào sử dụng.

Boeing 737 hiện đang là dòng máy bay bán chạy nhất với hơn 10.000 chiếc đã xuất xưởng. Trong đó, 737 Max là phiên bản mới nhất của dòng này và loại máy bay bán chạy nhất trong lịch sử của hãng này. Tính đến cuối năm 2018, Boeing đã nhận được gần 4.700 đơn đặt hàng. Riêng 737 MAX 8 đã được các hãng như American Airlines, United Airlines, Norwegian và Fly Dubai... đặt mua.

Chiếc Boeing 737 Max 8 lần đầu tiên được đưa vào sử dụng làm máy bay thương mại là vào tháng 5-2017. Nhưng từ đó đến nay, Boeing cũng gặp phải một số chỉ trích về những trục trặc kỹ thuật có khả năng xảy ra của loại máy bay trên.

Cho đến nay, khi mà nguyên nhân của hai vụ tai nạn máy bay trên chưa được làm rõ thì hiện vẫn còn quá sớm để đưa ra bất kỳ kết luận nào về tai nạn của hai vụ máy bay này. Mặc dù vậy, một số chuyên gia trong ngành hàng không vẫn khẳng định có sự tương đồng giữa hai vụ tai nạn máy bay trên. Theo đó, giống như Lion Air, máy bay Boeing 737 MAX của Ethiopian Airlines gặp nạn ngay khi cất cánh, và phi công trước đó đã thông báo gặp sự cố.

Giám đốc hãng Phân tích thị trường quốc phòng và hàng không vũ trụ Michel Merluzeau thì đưa ra nhận định rằng đây mới chỉ vài điểm tương đồng và không thể đưa ra so sánh khi chưa có thông tin đáng tin cậy. Theo ông Merluzeau, Boeing 737 MAX là chương trình phát triển quan trọng của tập đoàn Boeing trong 10 năm tới. Dự kiến, đến năm 2032, dòng máy báy này sẽ chiếm tới 64% sản lượng của Boeing.

Trong bối cảnh đang có những quan ngại về độ an toàn của dòng máy bay Boeing 737 MAX, kể từ ngày 11-3, Cơ quan Hàng không Dân dụng Trung Quốc (CAAC) đã chỉ thị cho các hãng hàng không nội địa của nước này ngừng khai thác thương mại đối với tất cả máy bay Boeing 737 Max. CAAC cho biết cơ quan này sẽ thông báo với các hãng hàng không trong nước về thời điểm có thể nối lại các chuyến bay của dòng sản phẩm Boeing 737 Max, sau khi xác thực được những biện pháp cần thiết để bảo đảm độ an toàn của máy bay. CAAC đã liên hệ với hãng chế tạo máy bay Boeing và Cơ quan Hàng không liên bang Mỹ (FAA).

Trong khi đó, ngày 11-3, một ngày sau vụ tai nạn thảm khốc, hãng hàng không Ethiopia Airlines cũng thông báo đã ngừng khai thác phi đội Boeing 737 MAX 8. Ethiopia Airlines cho rằng quyết định ngừng hoạt động của phi đội này là một sự phòng ngừa an toàn bổ sung.