2018 - năm của hòa bình trên Bán đảo Triều Tiên
Trong năm 2018, thế giới đã chứng kiến những bước chuyển ngoạn mục liên quan tình hình Bán đảo Triều Tiên, nhất là khi nó được đặt trong bối cảnh “thùng thuốc súng” liên tục trực chờ phát nổ với hai vụ thử hạt nhân và hơn 20 vụ phóng tên lửa liên tiếp của Triều Tiên trong năm 2017.
Triển vọng để giải quyết vấn đề hạt nhân Triều Tiên đã được mở ra sau hàng loạt động thái tích cực giữa hai miền Triều Tiên kể từ đầu năm 2018. Khởi đầu là Thông điệp đầu năm 2018 của nhà lãnh đạo Kim Jong-un với lời khẳng định rằng hai miền Triều Tiên cần cải thiện quan hệ, đồng thời Triều Tiên sẵn sàng đàm phán với Hàn Quốc về khả năng tham gia Olympic mùa Đông Pyeongchang 2018. Khi đó, Thông điệp của ông Kim Jong-un được xem như một “nhành ô liu” hưởng ứng chủ trương đối thoại của Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in.
Sau đó, bức tranh Bán đảo Triều Tiên bắt đầu đổi gam màu tươi sáng khi CHDCND Triều Tiên cử vận động viên tham gia Olympic mùa Đông PyeongChang tại Hàn Quốc (tháng 2-2018). Sự kiện này đã mở ra cánh cửa cho cuộc gặp thượng đỉnh liên Triều đầu tiên sau hơn một thập kỷ.
Hội nghị thượng đỉnh liên Triều lần đầu tiên đã diễn ra vào ngày 27-4-2018 thành công khi Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in và nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un nhất trí hướng tới chính thức chấm dứt tình trạng chiến tranh trong năm 2018; xây dựng một hiệp định hòa bình thay thế thỏa thuận ngừng bắn chấm dứt tình trạng thù địch kéo dài 3 năm; tiến hành các cuộc đàm phán 3 hoặc 4 bên với sự tham gia của nước lớn như Mỹ trong việc thiết lập hòa bình và ổn định lâu dài trên Bán đảo Triều Tiên.
Sau thành công của cuộc gặp thượng đỉnh liên Triều lần đầu tiên đó, một tần suất gặp gỡ nhộn nhịp chưa từng có đã diễn ra giữa lãnh đạo hai nước Hàn Quốc và Triều Tiên. Cùng với những hoạt động đầy tính biểu tượng như khoảnh khắc nhà lãnh đạo Kim Jong-un bước qua giới tuyến tại khu phi quân sự chia cắt hai miền lần đầu tiên đặt chân sang lãnh thổ Hàn Quốc, hay sự kiện tổng thống Moon Jae-in trở thành Tổng thống Hàn Quốc đầu tiên bước chân vào trụ sở Đảng Lao động Triều Tiên để tham gia đàm phán…, lãnh đạo hai nước còn có nhiều cuộc trao đổi thực chất về các vấn đề then chốt liên quan đến hòa hợp, hòa giải, phi hạt nhân hóa và thiết lập hòa bình bền vững.
Thành công của các hội nghị thượng đỉnh liên Triều trong năm 2018 cũng đã trở thành chất xúc tác để mở ra thành công của hội nghị thượng đỉnh lịch sử giữa Mỹ và Triều Tiên (ngày 12-6-2018 tại Singapore) với việc Tổng thống Trump và nhà lãnh đạo Kim Jong-un ký kết một văn kiện chung, trong đó Triều Tiên cam kết "phi hạt nhân hóa hoàn toàn Bán đảo Triều Tiên" và Mỹ cũng cam kết về các "đảm bảo an ninh" với Triều Tiên. Cuộc gặp Trump-Kim đã đánh dấu lần đầu tiên trong lịch sử, nguyên thủ hai nước vốn đối địch trong nhiều năm đã cùng ngồi vào bàn đàm phán, kể cả khi Washington và Bình Nhưỡng vẫn chưa thiết lập quan hệ ngoại giao chính thức.
Mặc dù vậy, những tiến triển dường như chỉ có vậy, còn thực tế đến nay Mỹ và Triều Tiên vẫn chưa thực sự vượt qua được rào cản lớn trong tiến trình phi hạt nhân. Trong khi Triều Tiên muốn phi hạt nhân hóa theo từng giai đoạn và Mỹ phải giảm nhẹ lệnh trừng phạt đối với nước này, thì Mỹ lại yêu cầu Triều Tiên phải phi hạt nhân hóa hoàn toàn, với việc làm đầu tiên là Triều Tiên phải bàn giao bản danh sách đầy đủ các cơ sở hạt nhân và cho phép thanh sát viên quốc tế tiếp cận. Phía Mỹ còn cho rằng, Triều Tiên đang chủ ý làm chậm tiến trình khi không cung cấp một danh sách đầy đủ và có kiểm chứng vũ khí, tên lửa và năng lực hạt nhân.
Trong bối cảnh đó, dư luận thế giới kỳ vọng những bế tắc trong tiến trình phi hạt nhân hóa Bán đảo Triều Tiên sẽ được tháo gỡ bằng sự thiện chí của các bên liên quan trong năm 2019 này.
Hy vọng phá vỡ thế bế tắc trong năm 2019
Bước sang năm 2019, thế giới đang kỳ vọng sẽ sớm có một hội nghị thượng đỉnh Mỹ-Triều lần thứ 2 giữa nhà lãnh đạo hai nước nhằm định hình các bước đi trong năm 2019 này.
Trong bài phát biểu chào năm mới 2019, nhà lãnh đạo Kim Jong-un đã khẳng định, ông sẵn sàng tiến hành cuộc gặp lần thứ hai với ông Trump bất cứ lúc nào và cam kết “phi hạt nhân hóa hoàn toàn”. Đồng thời, nhà lãnh đạo Triều Tiên cũng hối thúc Washington tiến hành các biện pháp tương xứng để đổi lấy các biện pháp phi hạt nhân hóa mà Bình Nhưỡng đã triển khai trong thời gian qua.
Bên cạnh đó, trong bức thư gửi đến Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in nhân dịp năm mới, nhà lãnh đạo Kim Jong-un cũng khẳng định rằng, lãnh đạo hai miền Triều Tiên đã thúc đẩy “các biện pháp thiết thực và năng nổ vượt qua tình trạng đối đầu kéo dài” thông qua việc tiến hành ba cuộc gặp cấp cao trong năm 2018. Đồng thời, nhà lãnh đạo Triều Tiên cũng nhấn mạnh mong muốn sẽ được gặp Tổng thống Moon Jae-in thường xuyên trong năm 2019.
Ðáp lại những thông điệp từ nhà lãnh đạo Triều Tiên, Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in khẳng định “luôn hoan nghênh” nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un đến thăm Seoul và đánh giá cao bài phát biểu của ông Kim, coi đó là hành động tái khẳng định cam kết giải giáp hạt nhân của Bình Nhưỡng.
Trong khi đó, đáp lại thông điệp của nhà lãnh đạo Triều Tiên, ngay trong ngày đầu năm mới, Tổng thống Mỹ Donald Trump cũng cho biết, ông mong đợi cuộc gặp với nhà lãnh đạo Triều Tiên, sau khi ông Kim Jong-un khẳng định ông sẵn sàng cho cuộc gặp giữa hai nhà lãnh đạo vào bất cứ thời điểm nào.
Nhưng trong bối cảnh hai bên vẫn đang tiếp tục thiếu vắng lòng tin, và Mỹ sẽ chỉ thay đổi chính sách một khi thấy được kết quả cuối cùng là Triều Tiên phi hạt nhân hóa hoàn toàn, các nhà phân tích cho rằng, thế giằng co này sẽ có thể tiếp tục kéo dài trong năm 2019.
Theo TTXVN