Khẩu chiến gạo thơm

Trong khi người Mỹ vui mừng hy vọng gạo Jazzman có thể đóng góp tích cực cho nỗ lực cân bằng cán cân thương mại, đẩy mạnh xuất khẩu thì người Thái cho rằng đây là một sự “vi phạm bản quyền sinh học không thể chấp nhận được”.

 

Nếu như trước đây người Mỹ tự hào vì bang Louisiana là quê hương của nhạc jazz thì giờ đây họ còn hãnh diện vì bang miền Nam này vừa tạo ra được giống lúa Jazzman, thơm ngon không thua kém gì gạo thơm hoa nhài thượng hạng của Thái Lan (gọi là Jasmine). Tuy nhiên, niềm tự hào của người Mỹ đang trở thành nỗi cay đắng ngậm ngùi của người Thái vì nguy cơ đánh mất khách hàng tiêu thụ gạo thơm hoa nhài lớn nhất đang chực chờ.

Với thói quen ăn uống của người Việt và các cộng đồng châu Á, mỗi năm Mỹ phải nhập khẩu số lượng gạo khổng lồ, phần lớn là loại gạo thơm hoa nhài nổi tiếng của Thái Lan, đến 365 triệu USD. Tuy nhiên, sau hơn 2 thập kỷ nhập khẩu gạo thơm hoa nhài và sau 12 năm nghiên cứu, các nhà khoa học tại trường Đại học bang Louisiana đã tạo ra một giống lúa Jazzman.

Theo giáo sư Xueyan Sha, khí hậu ở Louisiana tương đối giống khí hậu Việt Nam. Nếu như lúa hoa nhài chỉ trồng được ở các tỉnh Đông Bắc Thái Lan thì Jazzman lại phát triển tốt ở miền Nam nước Mỹ. Ngoài Louisiana, giống lúa Jazzman còn được trồng thí nghiệm ở các bang khác như Arkansas, Texas, Mississippi, Missouri và đều cho kết quả tốt. Tuy nhiên, đến thời điểm này, chỉ có Louisiana là nơi trồng loại lúa này dễ nhất, vì ruộng ở đây giữ được nước, còn tại các bang khác nhà nông phải bơm nhiều nước vào ruộng, do đó rất tốn kém.

Người Mỹ hy vọng sẽ tăng sản lượng gạo Jazzman từ 500 tấn trong năm ngoái lên 63.000 tấn trong năm nay, tương đương khoảng 18% lượng gạo nhập khẩu từ Thái Lan hàng năm. Theo Global Post, hiện số nông dân tham gia trồng lúa tại Louisiana có khả năng tăng lên đến 100 hộ nông dân, gấp 10 lần năm ngoái.

Mỹ hiện là nước xuất khẩu gạo đứng hàng thứ ba trên thế giới, sau Thái Lan và Việt Nam. Thái Lan lại là quốc gia xuất khẩu nhiều gạo thơm hoa nhài nhất thế giới. Nhiều lần giới khoa học Mỹ bày tỏ tham vọng không chỉ ngừng nhập khẩu gạo thơm hoa nhài Thái Lan mà còn muốn chiếm lĩnh thị trường để giành ngôi vị xuất khẩu gạo số 1 hiện nay của Thái Lan.

Trong khi người Mỹ vui mừng hy vọng gạo Jazzman có thể đóng góp tích cực cho nỗ lực cân bằng cán cân thương mại, đẩy mạnh xuất khẩu thì người Thái cho rằng đây là một sự “vi phạm bản quyền sinh học không thể chấp nhận được”.

Withoon Liamchamroon, giám đốc Hiệp hội Bảo vệ Quyền sinh học nông dân Thái cáo buộc đây rõ ràng là sự lừa dối người tiêu dùng vì Jazzman là gạo biến đổi gien. Ông tuyên bố: “Kể từ khi tổ tiên chúng tôi bắt đầu trồng lúa thơm hoa nhài thì giống lúa này đã thuộc về nông dân Thái. Việc nhại tên (Jazzman) là một hành vi vi phạm bản quyền”.

Báo Bangkok Post cho biết, năm ngoái, Bộ Nông nghiệp Thái Lan đã yêu cầu được tiến hành các xét nghiệm ADN đối với giống lúa Jazzman để xác định xem có vi phạm bản quyền gạo thơm hoa nhài mà người Thái gọi là “hom mali” hay không.

Hương thơm là một trong ba tiêu chuẩn quan trọng đưa tên tuổi gạo hoa nhài của Thái lên hàng đẳng cấp cao trên thị trường thế giới. Khi người Thái khẳng định gạo Jazzman vẫn ít thơm hơn gạo hoa nhài Thái Lan thì người Mỹ cũng mạnh miệng tuyên bố các phòng thí nghiệm của họ đang tìm cách để gạo Jazzman năm nay sẽ có mùi thơm hơn năm ngoái. Cuộc cạnh tranh xuất khẩu gạo đã bắt đầu!

Nguồn Báo SGGP