10 thành tựu kinh tế của Nga trong năm 2018

Hãng tin RIA Novosti ngày 27-12 đã công bố 10 thành tựu kinh tế của Nga trong năm 2018, cho thấy nỗ lực của nước này nhằm đảm bảo đà tăng trưởng kinh tế trong bối cảnh thế giới nhiều biến động.

Trong năm qua, Ngân hàng trung ương Nga đã mua lượng vàng kỷ lục lên tới 92,2 tấn, vươn lên vị trí số 1 thế giới về khối lượng mua kim loại quý này. Theo hãng RIA Novosti, Nga chỉ mua vàng trên thị trường trong nước và đây được coi là sự hỗ trợ "hoàn hảo" đối với các công ty khai thác vàng của Nga, vốn đạt sản lượng khoảng 300 triệu tấn vàng mỗi năm. Trong số này, 75% được đưa vào kho dự trữ của Ngân hàng trung ương Nga. Trong bối cảnh nền kinh tế thế giới tăng trưởng chậm lại, căng thẳng thương mại Mỹ - Trung Quốc gia tăng, vàng được coi là công cụ bảo vệ an toàn các khoản đầu tư và đa dạng hóa rủi ro.

Song song với việc tăng dự trữ vàng, Ngân hàng trung ương Nga cắt giảm đầu tư vào trái phiếu chính phủ Mỹ. Vào thời điểm tháng 6, tỷ trọng trái phiếu chính phủ Mỹ trong dự trữ của Nga đã dưới 10%, còn vào thời điểm hiện tại gần bằng không. Nguyên nhân dẫn tới việc Moskva từ bỏ trái phiếu này là do áp lực trừng phạt gia tăng từ phía Washington.

Vận chuyển hàng hóa tại cảng ở Saint Petersburg, Nga. Ảnh: AFP/TTXVN

Nhiều khả năng kết thúc năm 2018, ngân sách của Nga sẽ đạt thặng dư lần đầu tiên trong 7 năm. Theo dự toán của Bộ Tài chính Nga, thặng dư ngân sách sẽ đạt 2,5% GDP, cao hơn so với mức 1,4% GDP của năm 2017 và nhỉnh hơn mức dự báo trước đó 1,3% GDP. Việc giá dầu tăng là yếu tố giúp cho ngân sách Nga "dư dả" hơn. Bộ Tài chính Nga dự báo kết thúc năm 2018, siêu thu nhập từ dầu mỏ và khí đốt sẽ đạt 2,7 nghìn tỷ ruble (gần 39 tỷ USD). Thặng dư ngân sách được coi là dự trữ vững chắc của nhà nước, nhờ đó Nga có thể chống lại được những biện pháp trừng phạt của phương Tây.

Năm 2018 ghi nhận kỷ lục về nợ nước ngoài của Nga. Theo đó, nợ nước ngoài của nước này ở mức thấp nhất thế giới, chỉ 525 tỷ USD. Mức này thấp hơn nhiều so với các nước khác, như Anh ở mức 7.500 tỷ, Pháp 5.000 tỷ USD, Đức 4.800 tỷ USD, Eurozone 14.000 tỷ USD, trong khi Mỹ ở mức 21.000 tỷ USD. Các nhà kinh tế cho rằng quy mô nợ nước ngoài hiện nay của Nga ở mức lạc quan, tương đương 20,4% GDP. Toàn bộ nợ nước ngoài so sánh được với quy mô dự trữ tiền vàng của Nga (450 tỷ USD).

Một kỷ lục khác được ghi nhận trong lĩnh vực tài chính. Năm 2018, người dân Nga vay tín dụng thế chấp với số lượng kỷ lục. Theo đánh giá của các chuyên gia nhóm “Dom.rf”, trong vòng 10 tháng đầu năm, 1,17 triệu tín dụng trị giá 2,37 nghìn tỷ ruble (tương đương 33 tỷ USD) đã được cấp. Việc giảm lãi suất mạnh đã thúc đẩy tăng trưởng khối lượng tín dụng mua nhà ở. Từ tháng 1 đến tháng 9-2018, lãi suất trung bình cho các khoản vay mua nhà ở mức 9,55%, thấp hơn 1,4% so với năm ngoái và trong tháng 10 đã lập kỷ lục thấp mới là 9,41%. Theo dự báo của Bộ Xây dựng, đến năm 2022, nhiều khả năng có thể phát hành thế chấp ở mức 6%.

Năm 2018, Nga đạt được kỷ lục tuyệt đối về khai thác dầu mỏ. Tháng 10-2018 đã đạt mức 11,6 triệu thùng vàng đen/ngày đêm. Theo báo cáo của Tổ chức các nước xuất khẩu dầu mỏ (OPEC), đây là chỉ số cao nhất của Nga trong giai đoạn hậu Xô viết. OPEC dự kiến đến cuối năm, sản lượng khai thác dầu mỏ của Nga sẽ tăng lên 11,24 triệu thùng/ngày đêm. Các công ty dầu mỏ của Nga sở hữu tiềm năng để tiếp tục tăng khối lượng sản xuất nhờ vào phát triển các mỏ mới.

Một kỷ lục khác cũng được ghi nhận trong lĩnh vực dầu mỏ là việc xuất khẩu khí đốt sang châu Âu đạt mức cao nhất từ trước tới nay. Kết thúc năm 2018, khối lượng xuất khẩu khí đốt tới châu Âu sẽ vượt ngưỡng 200 tỷ m3. Ngay trong 11 tháng “Gazprom” đã xuất khẩu 179,9 tỷ m3 khí đốt, tăng 2,6% so với cùng kỳ năm ngoái, và tăng 10,2% so với năm trước đó. Các nước tăng nhập khẩu khí đốt Nga gồm Đức, Áo, Hà Lan, Pháp, Séc, Phần Lan và Romania, Hungary và Hy Lạp. Chỉ tính riêng trong 11 tháng đầu năm, các nước này đã mua khí đốt của Nga nhiều hơn so với năm 2017. Nga cung cấp nhiên liệu cho châu Âu theo một số tuyến đường ống trung chuyển qua Belarus, Ba Lan và Ukraine, cũng như trực tiếp qua Biển Baltic.

Ngoài dầu khí, năm 2018 Nga còn xuất khẩu khối lượng ngũ cốc kỷ lục với 100 khách hàng trên toàn thế giới, gồm Ai Cập, Thổ Nhĩ Kỳ, Bangladesh, Saudi Arabia, Indonesia, Azerbaijan, Nigeria. Theo đánh giá của Bộ Nông nghiệp Nga, trong vụ mùa vừa qua Nga đã xuất khẩu được 33 – 34 triệu tấn lúa mì. Hiện, kỷ lục xuất khẩu lúa mì vẫn thuộc về Mỹ, quốc gia vào năm 1992-1993 cung cấp cho thị trường thế giới 36,8 triệu tấn lúa mì. Việc ngũ cốc của Nga có giá thành rẻ hơn nhiều khả năng sẽ đẩy ngũ cốc Mỹ ra khỏi thị trường thế giới.

Nước Nga đã có sự bứt phá vượt bậc trong bảng xếp hạng các nền kinh tế đang phát triển của hãng Bloomberg. Theo tính toán của WB, Nga đã tiến sát nhóm 10 nền kinh tế lớn nhất thế giới tính theo khối lượng GDP, vượt qua cả Hàn Quốc đứng thứ 11. Trong vòng 1 năm, GDP của Nga tăng gần 300 tỷ USD lên 1.580 tỷ USD. Theo sắc lệnh Tổng thống Vladimir Putin đưa ra hồi tháng 5, Nga phải lọt vào nhóm 5 nền kinh tế lớn nhất thế giới vào năm 2024.

Cuối cùng, năm 2018, thị trường du lịch Nga đón 90 triệu lượt khách nội địa và quốc tế, cao nhất trong vòng 10 năm qua. Theo số liệu của Cơ quan du lịch Nga, kể từ năm 2008, lượng khách du lịch nội địa và quốc tế tăng 70%. Riêng năm 2018, lượng khách nội địa lên tới 60 triệu lượt. Chỉ tính riêng trong vòng 1 tháng diễn ra World Cup đã có tới 3,5 triệu khách quốc tế đến Nga.