Đây là chuyến thăm cấp nhà nước đầu tiên của một nhà lãnh đạo Trung Quốc tới Philippines trong vòng 13 năm qua và được xem là một mốc quan trọng trong quan hệ song phương, vốn được khôi phục sau khi Tổng thống Rodrigo Duterte lên nắm quyền hồi năm 2016. Chuyến thăm được đánh dấu bằng việc hai bên nhất trí nâng cấp quan hệ lên tầm hợp tác chiến lược toàn diện.
Nhất trí nâng cấp quan hệ lên tầm hợp tác chiến lược toàn diện
Tại cuộc hội đàm ở thủ đô Manila, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và Tổng thống Philippines Duterte đã thảo luận về các vấn đề hợp tác song phương, đặc biệt là quan hệ thương mại và đầu tư đang ngày một phát triển giữa hai nước, cũng như việc Trung Quốc tham gia vào dự án quy hoạch cơ sở hạ tầng mang tên "Xây dựng, Xây dựng, Xây dựng" ("Build, Build, Build") trị giá lên tới 180 tỷ USD mà ông Duterte đang thúc đẩy.
Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte gọi chuyến thăm của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình là một bước ngoặt trong mối quan hệ song phương.
Về phần mình, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình cũng cho rằng, trong bối cảnh thế giới đối mặt với nhiều thách thức, Philippines và Trung Quốc cần phải thúc đẩy hợp tác hơn nữa.
Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và Tổng thống Philippines Duterte đã nhất trí nâng cấp quan hệ lên tầm hợp tác chiến lược toàn diện, cũng như sẽ tiếp tục giải quyết những vấn đề còn bất đồng.
Hai nhà lãnh đạo cũng đã chứng kiến lễ ký kết 29 thỏa thuận hợp tác trên nhiều lĩnh vực, trong đó có giáo dục, văn hóa và phát triển khu công nghiệp nhằm cùng thúc đẩy cơ sở hạ tầng cũng như các hợp tác xã nông nghiệp.
Cũng trong khuôn khổ chuyến thăm, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã gặp Chủ tịch Hạ viện Philippines Gloria Macapagal Arroyo và Chủ tịch Thượng viện Philippines Vicente Sotto III, trong đó hai bên nhất trí tăng cường các cuộc trao đổi giữa cơ quan lập pháp hai nước.
Tại cuộc gặp, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình kêu gọi các cơ quan lập pháp của Trung Quốc và Philippines tăng cường trao đổi kinh nghiệm về quản lý nhà nước, cũng như thúc đẩy sự hợp tác đa dạng và đa ngành nhằm phát triển quan hệ song phương. Cho rằng các cuộc trao đổi mật thiết giữa hai cơ quan lập pháp là một phần quan trọng trong quan hệ giữa Trung Quốc và Philippines, ông Tập Cận Bình bày tỏ hy vọng cơ quan lập pháp của Philippines sẽ đóng vai trò lớn hơn trong việc thúc đẩy tình hữu nghị giữa hai nước.
Mở ra triển vọng phát triển quan hệ song phương
Quan hệ Trung Quốc và Philippines đã rơi xuống mức thấp nhất sau khi Philippines kiện Trung Quốc lên Tòa Trọng tài ở La Haye (Hà Lan) hồi năm 2013 liên quan đến yêu sách phi lí của Bắc Kinh về "đường 9 đoạn" tại Biển Đông. Sau gần 4 năm kiên trì đấu tranh bằng con đường pháp lý, Tòa Trọng tài ở La Haye đã ra phán quyết khẳng định yêu sách của Trung Quốc về "các quyền lịch sử" đối với các vùng biển nằm trong "đường 9 đoạn" là trái với Công ước của Liên hợp quốc về Luật Biển (UNCLOS) năm 1982. Cũng trong gần 4 năm theo đuổi vụ kiện, quan hệ giữa Philippines và Trung Quốc trở nên căng thẳng. Những biện pháp trừng phạt kinh tế không công bố từ Bắc Kinh đã khiến Manila thiệt hại khá nhiều. Không những thế, Trung Quốc còn tích cực kêu gọi khách du lịch, các nhà đầu tư, các doanh nghiệp nhập khẩu của nước này vào “danh sách đen”.
Tuy nhiên sau khi lên nắm quyền năm 2016, với phong cách lãnh đạo cứng rắn và quyết đoán, Tổng thống Rodrigo Duterte đã đưa ra quyết định mang tính bước ngoặt đối với Philippines. Nổi bật trong đó là xoay trục chính sách ngoại giao hướng đến Trung Quốc, nền kinh tế lớn thứ hai thế giới, để đẩy mạnh hoạt động hợp tác kinh tế và thương mại. Quan hệ Trung Quốc - Philippines đã khôi phục mạnh mẽ, hợp tác kinh tế được mở rộng, căng thẳng chính trị trước đó dần được xóa đi.
Tháng 10-2016, Tổng thống Philippines Duterte đã thực hiện chuyến thăm cấp nhà nước tới Bắc Kinh. Đây là chuyến thăm đầu tiên của một tổng thống Philippines đến Trung Quốc kể từ năm 2011 và Trung Quốc cũng là cường quốc đầu tiên mà Tổng thống Philippines Duterte đến thăm sau khi nhậm chức. Trong chuyến thăm này hai nhà lãnh đạo Trung Quốc và Philippines đã ký dự án hỗ trợ tài chính trị giá 24 tỷ USD cho chương trình nâng cấp cơ sở hạ tầng vốn là trung tâm chiến lược kinh tế của Tổng thống Duterte. Chương trình này gồm 75 dự án trọng điểm mà 1/2 trong số đó được cấp vốn thông qua các khoản cho vay, tài trợ hoặc đầu tư từ Trung Quốc. Kể từ đó, thương mại song phương Trung Quốc - Philippines đã liên tục tăng trưởng, đạt 50 tỷ USD năm 2017. Trung Quốc chiếm tới 15,3% thị trường xuất khẩu và là đối tác lớn nhất của Philippines. Theo thống kê, trong vòng hai năm 2016 và 2017, Trung Quốc đã thu mua hơn 900 tấn chuối, dứa và xoài các loại, mang về cho ngành nông nghiệp Philippines ít nhất 1,5 tỷ. Trong khi đó, đầu tư trực tiếp nước ngoài ròng từ Trung Quốc đã tăng lên 181 triệu USD trong 8 tháng đầu năm 2018, so với mức 28,8 triệu USD cho cả năm 2017.
Hai tuần trước chuyến thăm cấp nhà nước tới Philippines của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình, Tập đoàn viễn thông Trung Quốc China Telecom thông báo sẽ thiết lập chi nhánh tại Manila. Ngân hàng Trung ương Trung Quốc cũng tuyên bố đã liên kết với 13 ngân hàng Philippines để xây dựng một cộng đồng sử dụng tiền Nhân dân tệ giữa hai nước, đưa đồng nội tệ của Trung Quốc vào danh sách dự trữ ngân sách của Philippines.
Do vậy, chuyến công du Philippines đầu tiên sau 13 năm của một lãnh đạo Trung Quốc và gặp gỡ Tổng thống Duterte là cơ hội không thể tốt hơn để Chủ tịch Tập Cận Bình tái khẳng định ảnh hưởng của Bắc Kinh tại khu vực Đông Nam Á đồng thời được cho là một phần trong nỗ lực của Trung Quốc nhằm thắt chặt hơn nữa mối quan hệ với Philippines bằng việc mở rộng đầu tư và hợp tác.
Với hàng loạt thỏa thuận được ký kết cùng việc nhất trí nâng cấp quan hệ lên tầm hợp tác chiến lược toàn diện, chuyến thăm Philippines của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã tạo ra bước ngoặt lớn đồng thời mở ra triển vọng phát triển quan hệ giữa hai nước.
Theo TTXVN