Đến với các địa phương huyện Ninh Phước vào những ngày đầu tháng 10 năm nay, chúng tôi ghi nhận đời sống văn hóa của người dân ngày càng khởi sắc. Thanh niên vùng đồng bào Chăm phấn khởi luyện tập văn nghệ, thể thao chuẩn bị đón Lễ hội Ka tê 2018. Toàn huyện hiện có 35.545 hộ, với trên 157.000 nhân khẩu sinh sống tập trung ở 66 thôn thuộc địa bàn 9 xã, thị trấn. Trong đó, đồng bào dân tộc thiểu số chiếm 33% dân số; đông nhất là đồng bào Chăm trên 48.000 người, chiếm 30,4% dân số. Mỗi dân tộc có một nền văn hóa riêng đã hòa quyện cùng cộng đồng các dân tộc tạo nên nét văn hóa truyền thống đặc sắc trong đời sống ở địa bàn khu dân cư. Thành tựu nổi bật đáng ghi nhận, đó là phong trào văn nghệ quần chúng trên địa bàn huyện phát triển rộng khắp từ vùng đồng bằng đến các thôn xóm vùng miền núi. Mỗi thôn đều có đội văn nghệ gồm 15- 20 diễn viên, nhạc công tham gia biểu diễn phục vụ đời sống tinh thần cho nhân dân trong các dịp lễ, tết và các sự kiện chính trị- văn hóa ở địa phương. Chúng tôi nhiều lần chứng kiến các nghệ nhân dân gian dân tộc Chăm, dân tộc Raglai trong trang phục truyền thống biểu diễn dân ca, dân vũ đặc sắc trên nền nhạc cụ dân tộc được khán giả tán thưởng. Trong những năm gần đây, từ nguồn vốn chương trình mục tiêu quốc gia hỗ trợ cho các khu dân cư huyện Ninh Phước hàng chục tỷ đồng mua sắm nhạc cụ, thiết bị âm thanh, ánh sáng, dụng cụ thể dục- thể thao, xây dựng trạm truyền thanh, nhà sinh hoạt văn hóa dân tộc Chăm…
Đội múa truyền thống làng Chăm Hiếu Lễ (Phước Hậu) thường xuyên
luyện tập phục vụ nhân dân địa phương. Ảnh: S.N
Tính đến nay, 9/9 xã, thị trấn của huyện Ninh Phước có trung tâm văn hóa- thể thao, Đài Truyền thanh cấp huyện, Thư viện huyện và 30 thư viện các trường học, 10 bưu điện văn hóa xã, 28 sân bóng đá gồm 10 sân lớn và 18 sân mi ni, 76 sân bóng chuyền đáp ứng tốt nhu cầu sinh hoạt văn hóa- thể thao của nhân dân. Đặc biệt, Lễ hội Ka tê của người Chăm trong tỉnh và Nghệ thuật làm gốm truyền thống của người Chăm làng Bàu Trúc được Nhà nước đưa vào Danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia. Trên địa bàn huyện còn có Tháp Pôrômê, đình Vạn Phước, đình Thuận Hòa được công nhận di tích lịch sử, văn hóa, kiến trúc cấp quốc gia đã tạo động lực đưa đời sống văn hóa của nhân dân ngày càng phát triển.
Huyện Ninh Phước thành lập nhiều câu lạc bộ (CLB) truyền dạy nhạc cụ dân tộc Chăm hoạt động hiệu quả đã góp phần quan trọng trong việc gìn giữ và phát huy bản sắc văn hóa đồng bào Chăm. Đơn cử, CLB Nhạc cụ dân tộc Chăm xã Phước Hậu được thành lập năm 2013 đã tổ chức truyền dạy biểu diễn nhạc cụ cho 17 học viên trở thành nhạc công và thành lập 2 đội múa dân gian Chăm thường xuyên luyện tập, biểu diễn phục vụ nhân dân. Các chuyên gia Viện Âm nhạc Việt Nam đến điền dã tại huyện Ninh Phước vào đầu tháng 8 vừa qua, ghi nhận đồng bào dân tộc Chăm sở hữu một nền âm nhạc cổ truyền đặc sắc, nhất là hệ thống âm nhạc nghi lễ gắn liền với các lễ hội, phong tục của cộng đồng làng xóm, tộc họ. Mô hình CLB nhạc cụ truyền thống cần được nhân rộng ở vùng đồng bào Chăm. Các nghệ nhân dân gian đã tâm huyết chế tác, biểu diễn nhạc cụ và truyền dạy cho thanh-thiếu niên giữ gìn nét đẹp văn hóa truyền thống dân tộc.
Các đội bóng tranh giải truyền thống hàng năm của huyện Ninh Phước.
Một thành tựu nổi bật khác trong việc chăm lo nâng cao đời sống văn hóa cơ sở ở huyện Ninh Phước là các xã đều thành lập đội bóng đá, bóng chuyền thường xuyên luyện tập tham gia thi đấu tranh giải truyền thống cấp huyện và giao hữu với các địa phương. Hoạt động thể thao tạo sân chơi bổ ích cho thanh niên vùng nông thôn và phong trào “Toàn dân rèn luyện thân thể theo gương Bác Hồ vĩ đại” lan tỏa sâu rộng trong đời sống dân cư. Tính riêng trong năm 2018, toàn huyện đầu tư trên 3 tỷ đồng xây dựng hệ thống trạm truyền thanh không dây cho 9/9 xã, thị trấn, mỗi xã có 15- 20 loa phủ sóng khắp 66 thôn, khu phố, thường xuyên tuyên truyền chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước và các hoạt động của chính quyền cơ sở đến các tầng lớp nhân dân. Tính đến cuối năm 2017, toàn huyện có trên 85% số hộ đạt danh hiệu Gia đình văn hóa, góp phần xây dựng 54 thôn, khu phố đạt danh hiệu khu dân cư văn hóa cấp huyện.
Đồng chí Bạch Văn Nguyên, Phó Chủ tịch UBND huyện Ninh Phước cho biết: Thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng bộ huyện nhiệm kỳ 2015- 2020, UBND huyện chỉ đạo các cơ quan chuyên môn phối hợp tổ chức hiệu quả phong trào Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa và các hoạt động văn hóa-thể thao, qua đó góp phần nâng cao đời sống tinh thần của nhân dân. Thực hiện tốt công tác thông tin tuyên truyền chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước và tình hình kinh tế - xã hội đến với các tầng lớp nhân dân. Đồng thời đẩy mạnh xã hội hóa, thu hút các nguồn lực đầu tư xây dựng thiết chế văn hóa cơ sở, nâng cao toàn diện đời sống nhân dân trên địa bàn huyện trong năm 2018 và những năm tiếp theo. Triển khai thực hiện có hiệu quả Nghị quyết số 33- NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa XI) về xây dựng và phát triển văn hóa, con người Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững đất nước.
Sơn Ngọc