Theo đánh giá của Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT), trong 5 năm qua (2015-2020), tốc độ tăng trưởng bình quân của ngành thủy sản đạt 9,2%/năm, vượt mục tiêu đề ra (trên 8%/năm). Về khai thác hải sản, năng lực tàu thuyền công suất lớn tăng nhanh, ước đến cuối 2020 toàn tỉnh có 2.462 chiếc/469.230 CV (tổng công suất tăng 192.912 CV so năm 2015). Nhóm tàu cá hoạt động vùng khơi (theo tiêu chí mới > 15m) có 804 chiếc, trong đó có 769 tàu khai thác được trang bị máy móc, thiết bị hiện đại (2 tàu trang bị hệ thống máy siêu chụp thông minh, 50 tàu trang bị máy dò ngang, 100% tàu cơ giới hóa khâu thu lưới,...) và 35 tàu tàu dịch vụ. Ngư trường đánh bắt được mở rộng; mô hình hợp tác sản xuất trên biển tiếp tục phát triển với 170 tổ Đoàn kết; sản lượng khai thác năm nay ước đạt 113.500 tấn, tăng 52% của năm 2015 và vượt 51,2% mục tiêu đề ra đến 2020. Dịch vụ hậu cần nghề cá phát triển khá, giai đoạn 2016-2020 đã đầu tư thêm khu neo đậu tránh trú bão cửa sông Cái, nâng cấp bến cá Mỹ Tân lên cảng cá loại II và đang xây dựng hồ sơ đề nghị công nhận cảng cá Cà Ná thành cảng cá loại I. Đến nay toàn tỉnh có 4 cảng cá (Đông Hải, Ninh Chữ, Cà Ná và Mỹ Tân) đủ khả năng neo đậu tàu thuyền của tỉnh và khoảng 1.200 tàu vãng lai, tạo điều kiện thuận lợi cho các tàu cập cảng bốc dỡ hàng hóa, tiếp nhận các dịch vụ và tránh trú gió, bão an toàn.
Tàu thuyền công suất lớn neo đậu tại cảng cá Ninh Chữ (Ninh Hải). Ảnh: Văn Nỷ
Về NTTS, chủ trương xây dựng Ninh Thuận thành trung tâm sản xuất tôm giống của cả nước tiếp tục được đẩy mạnh; năng lực, quy mô sản xuất tăng nhanh. Nổi bật đã xây dựng được thương hiệu tôm giống (nhãn hiệu chứng nhận ”Tôm giống Ninh Thuận”), tái lập Hiệp hội tôm giống Ninh Thuận hoạt động hiệu quả; có 2 doanh nghiệp được chứng nhận đảm bảo kiểm soát an toàn dịch bệnh hướng đến đạt chuẩn OIE (Tổ chức Thú y thế giới). Tỉnh ta đang đi đầu trong cả nước về nghiên cứu và sản xuất tôm giống bố mẹ, hiện có 2 doanh nghiệp là Công ty TNHH MOANA (sản xuất được 25.000 con tôm sú bố mẹ/năm) và Công ty TNHH Việt Úc (sản xuất 5.000 con tôm thẻ bố mẹ/năm) phục vụ ngành sản xuất tôm giống trong nước và xuất khẩu. Đến cuối năm nay, ước sản lượng tôm giống là 36 tỷ con, đạt 100% kế hoạch. Ngoài ra, hằng năm các cơ sở sản xuất giống còn cung cấp cho thị trường khoảng 100 triệu con giống hải đặc sản (ốc hương, cá biển và tôm hùm). Việc nuôi trồng thủy sản được tổ chức lại theo hướng đầu tư ứng dụng công nghệ cao. Đơn cử ở vùng nuôi tôm trên cát An Hải (Ninh Phước) - Phước Dinh (Thuận Nam) có mô hình nuôi tôm thẻ thương phẩm 2 giai đoạn với quy mô 78 ha, trong đó có 22 ha (của nhóm G9) còn trang bị máy cho tôm ăn tự động. Mô hình thí điểm nuôi thủy sản sinh thái kết hợp với trồng rừng ngập mặn trong ao nuôi tôm (thấp triều ven đê bao đầm Nại) đang được xây dựng và phát triển.
Đổi mới công nghệ, sản xuất tôm giống chất lượng cao tại doanh nghiệp S6 (xã Tri Hải, Ninh Hải).
Dự báo giai đoạn 2020-2025 sẽ có nhiều thách thức hơn trước, chẳng hạn lĩnh vực đánh bắt thủy sản, phải tổ chức lại từ “nghề cá nhân dân” sang “nghề cá trách nhiệm”, tàu khai thác hải sản vùng khơi không thể tăng về số lượng, đã vậy việc đầu tư phát triển công nghệ đòi hỏi nguồn vốn lớn. Còn lĩnh vực nuôi thủy sản, nhất là tôm nước lợ đang gặp nhiều khó khăn về thị trường, diện tích sản xuất bị thu hẹp để nhường cho phát triển du lịch, đô thị hóa,… Tuy nhiên, lĩnh vực sản xuất giống thủy sản vẫn còn dư địa phát triển, nhất là tôm giống đã xây dựng được thương hiệu, được điều hành sản xuất bởi các doanh nghiệp có năng lực tài chính, có nhiều khả năng mở rộng thị trường nên sẽ tạo được hiệu ứng nhân rộng trong thời gian tới. Vì vậy với chủ trương tiếp tục khai thác và phát huy thế mạnh kinh tế thủy sản, trong phương hướng, nhiệm vụ nhiệm kỳ 2020-2025, Đảng ủy Sở NN&PTNT đề ra mục tiêu tốc độ tăng trưởng giá trị sản xuất thủy sản bình quân đạt 2-3%/năm, và thủy sản chiếm 51-52% trong cơ cấu ngành nông nghiệp.
Để thực hiện thắng lợi mục tiêu trên, về khai thác hải sản, Sở NN&PTNT tập trung chỉ đạo sản xuất và hỗ trợ khai thác vùng khơi cho 785 tàu hiện đại hóa nghề đánh bắt các loại hải sản có giá trị cao gắn với quốc phòng an ninh trên biển và dịch vụ hậu cần nghề cá; tổ chức lại khai thác vùng lộng và vùng bờ, trong đó tập trung hỗ trợ chuyển đổi nghề, chấm dứt các loại nghề khai thác bất hợp pháp, đến năm 2025 sản lượng khai thác đạt 110-115 ngàn tấn. Đối với lĩnh vực NTTS, phát huy hiệu quả lợi thế đặc thù về điều kiện tự nhiên và nền tảng kỹ thuật, khoa học công nghệ cao để nâng chất lượng và phát huy thương hiệu tôm giống Ninh Thuận, giữ vững vị trí là trung tâm giống hải sản chất lượng cao của cả nước với sản lượng 41 tỷ con tôm giống/năm. Tổ chức nuôi trồng thủy sản theo hướng đầu tư ứng dụng công nghệ cao tại khu nuôi tôm trên cát An Hải - Phước Dinh, cấu trúc vùng nuôi Đầm Nại thành khu nuôi sinh thái bền vững gắn với phát triển du lịch.
Bạch Thương