Du khách tham quan vườn nho Thái An (Ninh Hải).
Hướng đi mới của HTX Thái An
Sáng ngày 4-8, chúng tôi gặp anh Phan Hoài Nhân ở TP. Hồ Chí Minh đưa gia đình có trên 10 người đến tham quan làng nho Thái An. Đoàn khách được Giám đốc HTX Dịch vụ tổng hợp - Nông nghiệp Thái An (HTX Thái An) tiếp đón và cử nhân viên đưa đến tham quan vườn nho. Anh Nhân phấn khởi: Qua tham khảo các điểm đến, tôi chọn HTX Thái An làm nơi dừng chân vì tôi tin tưởng vào hoạt động kinh doanh của các đơn vị kinh tế tập thể. Bản thân tôi và gia đình rất hài lòng khi nhận được sự tiếp đón thân thiện và sự hướng dẫn nhiệt tình của nhân viên HTX. Đây là lần đầu tiên, gia đình tôi du lịch tại Thái An được tận mắt nhìn thấy vườn nho, tìm hiểu kỹ thuật trồng nho, thưởng thức nho tươi tại vườn tạo niềm vui cho các thành viên trong đoàn. Vào kỳ nghỉ hè năm sau, tôi trở lại du lịch Ninh Thuận có nhiều thắng cảnh đặc sắc, người dân hiền hòa, mến khách, hải sản tươi ngon. Đặc biệt được trải nghiệm vườn nho xanh mát, cho những bức ảnh lưu niệm tuyệt đẹp.
Lưu luyến tiễn chân đoàn khách du lịch, anh Nguyễn Khắc Phong, Giám đốc HTX Thái An dẫn đường đưa chúng tôi đi thăm, hỏi chuyện làm ăn của bà con nông dân. Trên đường đi, anh liên tục dừng xe giới thiệu những vườn nho giống NH 01-152 mới trồng vươn cành xanh biếc trong nắng sớm. Trao đổi với anh, chúng tôi được biết HTX được thành lập đi vào hoạt động từ đầu năm 2018 đến nay. HTX có 17 hộ thành viên, tham gia hoạt động với mục tiêu liên kết sản xuất các cây trồng đặc thù của địa phương như nho, tỏi theo tiêu chuẩn VietGAP. Đồng thời liên kết với các doanh nghiệp trong và ngoài tỉnh tiêu thụ các mặt hàng nông sản chất lượng cao đến với người tiêu dùng. HTX đã đầu tư trên 700 triệu đồng xây dựng cơ sở vừa làm văn phòng, vừa làm nơi trưng bày giới thiệu sản phẩm đặc thù của địa phương và tiếp đón du khách tham quan miễn phí các vườn nho. HTX được nhiều đoàn khách du lịch từ Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh và các tỉnh phía Nam đến tham quan du lịch vườn nho của các thành viên HTX. Với mục tiêu thân thiện, chất lượng, an toàn, HTX đáp ứng tốt các hoạt động tham quan vườn nho, mua sắm sản phẩm của du khách. Trong thời gian tới, HTX liên kết với nông dân thực hiện mô hình cánh đồng lớn trên cây nho, cây tỏi canh tác theo tiêu chuẩn VietGAP. Đồng thời huy động các nguồn lực đầu tư xây dựng nhà xưởng sơ chế, thiết bị bảo quản nho thành phẩm và chế biến tỏi đen thương hiệu “Thái An” cung cấp cho thị trường trong nước.
Nho NH 01-152 cho thu nhập cao
Anh Phòng đưa chúng tôi đến vườn nho giống mới NH 01-152 dưới chân núi Hố Quạt. Vườn nho đang vào vụ thu hoạch đầu tiên, trái chín treo đầy cành, phảng phất hương thơm quyến rũ. Tại đây, chúng tôi gặp nụ cười rạng rỡ của người nhà anh Phòng phấn khởi cắt nho đóng thùng giao cho thương lái chuyển ra tiêu thụ tại thị trường Hà Nội và các tỉnh phía Bắc. Anh Phòng mời chúng tôi thưởng thức những trái nho NH 01-152 đầu mùa có vị ngọt hơi chua nhẹ, trái giòn, ít hạt, đặc biệt là hương thơm quyến rũ để lại dư vị đặc trưng hấp dẫn đối với loài trái được mệnh danh “Nữ hoàng” trên vùng đất nắng gió ven biển tỉnh ta.
Ngồi dưới bóng vườn nho xanh mát, nông dân Nguyễn Khắc Phòng, 58 tuổi đời, thâm niên 25 năm trong nghề trồng nho ở Thái An, cho biết: Anh là nông dân đầu tiên của xã Vĩnh Hải mạnh dạn đầu tư trồng giống nho mới NH 01-152. Cuối năm 2016, với khát vọng không ngừng đổi mới để phát triển, anh lên xã Thành Hải (Tp. Phan Rang-Tháp Chàm) tìm hiểu mô hình trồng nho giống mới NH 01-152 của gia đình ông Trão Văn Cát. “Tận mục sở thị” cành trái của nho NH 01-152, anh Phòng nhận định đây là giống mới chất lượng thơm ngon phù hợp với nhu cầu người tiêu dùng trong nước, có khả năng thu nhập cao. Tuy bước đầu sẽ gặp khó khăn trong việc chăm sóc và thị trường tiêu thụ nhưng kiên trì gắn bó thì giống nho mới NH 01-152 sẽ vươn lên giành ngôi vị đầu bảng về thu nhập trong thị trường trái cây Việt. Đầu năm 2017, anh Phòng được Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn phối hợp với Viện Nghiên cứu Bông và Phát triển nông nghiệp Nha Hố mời tham gia chương trình mở rộng diện tích nho giống mới trên địa bàn xã Vĩnh Hải. Được lời mời như cởi tấm lòng, anh phấn khởi tham gia trồng 5 sào nho giống NH 01-152 trên cánh đồng Hố Quạt, chủ động tưới từ hệ thống thủy lợi hồ Nước Ngọt kết hợp khai thác mạch nước ngầm lắp đặt bơm tưới tiết kiệm nước vào những tháng khô hạn kéo dài.
Cán bộ Viện Nghiên cứu Bông và Phát triển nông nghiệp Nha Hố hướng dẫn anh Phòng áp dụng nghiêm ngặt quy trình canh tác nho NH 01-152 theo tiêu chí VietGAP. Khi mới ghép cành NH 01-152 với gốc nho dại Couderg, cành lá phát triển kém xa so với giống nho đỏ Red Cardina, nho xanh NH 01-48 cùng thời kỳ sinh trưởng. Đến tháng thứ 8-9, khi đủ sức nho NH01-152 vươn cành nhánh mạnh mẽ không thua kém các giống nho cũ. Sau 12 tháng nuôi gốc dưỡng cành lá, đến đầu năm 2018, anh Phòng cắt cành cho thu hoạch lứa trái đầu tiên vào giữa tháng 4 dương lịch vừa qua. Sau một năm rưỡi quên ăn, mất ngủ thao thức cùng cây nho giống mới, anh đã vỡ òa niềm vui khi chạm tay vào những chùm nho chín chặt trái, sắc màu hồng phấn tươi đẹp, hương vị đặc trưng hấp dẫn. Anh gửi mẫu nho NH01-152 xuất xứ từ Thái An đến kiểm tra vi khuẩn Ecoli tại Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh và gửi mẫu kiểm tra dư lượng thuốc bảo vệ thực vật tại Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật tỉnh Lâm Đồng. Kết quả trả lời của các cơ quan chuyên môn đều xác định mẫu nho NH01-152 gửi phân tích bảo đảm giới hạn cho phép theo tiêu chuẩn Việt Nam. Điều bất ngờ hơn là thương lái đến tận vườn thu mua nho NH 01-152 với giá 120-140 ngàn đồng/kg, cao gấp 2 lần so với nho NH 01-48 và gấp 3 lần so với nho Read Cadinal. Các siêu thị uy tín trên địa bàn tỉnh đến liên hệ đặt hàng đưa nho tươi NH 01-152 phân phối trong hệ thống nhưng anh Phòng khước từ vì không có hàng để giao.
Đứng dưới giàn nho NH 01-152 đang thu hoạch trái chín, anh Phòng cười hồn hậu và chia sẻ: Đây là hai sào nho giống mới tôi trồng thêm ngoài chương trình 5 sào do tỉnh hỗ trợ giống, vật tư. Do trồng sau 3 tháng nên đến nay giàn nho này mới thu hoạch, tôi bán sỉ cho thương lái thu mua trọn giàn với giá 105 ngàn đồng/kg. Đầu tư thâm canh ứng dụng công nghệ cao vào canh tác theo tiêu chuẩn VietGAP, nho giống mới NH 01-152 cho thu hoạch năng suất 1,2-1,5 tấn/sào/vụ. Mỗi năm canh tác vụ chính đông-xuân và vụ phụ hè-thu, với giá bán trung bình 100-120 ngàn đồng/kg, người trồng nho NH 01-152 có lãi ròng 700-800 triệu đồng/ha, đứng đầu bảng trong các loài cây trồng hiện có trên địa bàn tỉnh. Thấy giống nho mới cho hiệu quả kinh tế cao, một số hộ thành viên HTX Thái An như Võ Văn Đời, Trần Thái Tiện, Nguyễn Khắc Lộc… đầu tư trồng mới 1 ha nho giống mới NH 01-152, đến giữa năm 2019 cho thu hoạch đưa vào phục vụ du khách tham quan.
Đồng chí Trần Văn Nam, Chủ tịch UBND xã Vĩnh Hải, cho biết: Nông dân địa phương đầu tư thâm canh hai loại cây được xếp vào danh mục sản phẩm đặc thù của tỉnh là cây nho với diện tích 274 ha, đạt sản lượng 3.500 tấn và cây tỏi với diện tích 30 ha, sản lượng trên 500 tấn/năm, tập trung ở thôn Thái An. Đây là hai loại cây trồng chủ lực cho thu nhập cao giúp nhiều nông hộ vươn lên làm giàu, tích cực chung tay xây dựng xã Vĩnh Hải phấn đấu đạt chuẩn 19 tiêu chí nông thôn mới vào cuối năm 2018. Đặc biệt, mô hình du lịch làng nho Thái An đã trở thành điểm đến du lịch vườn thu hút đông đảo du khách đến tham quan, mua sản phẩm. Trong đó chủ yếu là giống nho đỏ Red Cadinal, riêng giống nho NH 01-48 mới trồng được 3 ha và 7 sào giống nho mới NH 01-152 của anh gia đình Nguyễn Khắc Phòng có nhiều ưu thế vượt trội, được thị trường ưa chuộng, cho thu nhập cao. Lãnh đạo địa phương tuyên truyền, vận động bà con nông dân mở rộng diện tích trồng nho giống mới NH 01-152 theo tiêu chuẩn VietGAP thay thế dần các giống cũ đã thoái hóa. Xã Vĩnh Hải chuẩn bị những vườn nho cho trái chín, sẵn sàng tiếp đón du khách đến tỉnh ta tham quan trong dịp Lễ hội Nho và Vang Ninh Thuận, dự kiến diễn ra vào đầu tháng 10-2018 sắp tới.
Sơn Ngọc