Tỉnh táo, chủ động trước tin tức bịa đặt, sai sự thật

Số liệu thống kê từ chương trình đánh giá về an ninh mạng năm 2017 của BKAV cho biết: 63% người dùng ở Việt Nam thường xuyên đọc tin tức giả mạo trên Facebook, trong đó có 40% là nạn nhân hằng ngày.

Ðây là số liệu thống kê cần được quan tâm, nhất là trong điều kiện các loại tin tức giả mạo do thế lực thù địch và một số tổ chức, cá nhân thiếu thiện chí vẫn thường xuyên gieo rắc trên internet (in-tơ-nét) nhằm đầu độc người nhẹ dạ, cả tin hoặc kích động những ai vì nhận thức cảm tính mà dễ bức xúc, tự đẩy mình tới hành vi vi phạm pháp luật...

Sau khi sự kiện gây rối trật tự công cộng, chống người thi hành công vụ xảy ra ngày 10-6-2018, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an huyện Tuy Phong, tỉnh Bình Thuận đã khởi tố bị can với một số cá nhân, trong đó có Nguyễn Minh Kha, cho phép người này được tại ngoại, cấm đi khỏi nơi cư trú. Tuy nhiên, bất chấp quy định của pháp luật Nguyễn Minh Kha đã tự ý bỏ đi, buộc cơ quan công an phải phát lệnh truy nã. Các thế lực thù địch ngay lập tức đã lợi dụng sự việc, dựng chuyện cho rằng Nguyễn Minh Kha bị công an "đánh trọng thương và đã chết".

Ðáng chú ý, VOA, RFA rất hăng hái đưa tin, kích động một số người kéo đến cơ quan công an. Song vài ngày sau, Nguyễn Minh Kha trở về, được mẹ đẻ đưa ra đầu thú. Tại cơ quan công an, mẹ của Nguyễn Minh Kha đã rất phẫn nộ trước việc một số kẻ tung tin con trai mình "đã chết". Bức ảnh Nguyễn Minh Kha còn sống khỏe mạnh, cũng như việc một số người dân ở Bình Thuận bất bình cho biết có kẻ gọi điện hỏi thăm rồi cắt xén, lắp ghép câu trả lời của họ thành các nội dung xấu đã chứng minh VOA, RFA dối trá đến mức độ nào.

Ðó chỉ là một trong rất nhiều thông tin dàn dựng, xuyên tạc và dối trá mà nhiều năm qua một số cơ quan truyền thông như BBC, VOA, RFA... vẫn sản xuất hằng ngày để vu cáo, xuyên tạc Việt Nam. Và thật nực cười, dù dối trá như vậy, BBC vẫn tự coi là "điểm định hướng trong thế giới không ngừng thay đổi", VOA tự thấy "bảo đảm tính chính xác, khách quan", còn RFA tự đánh giá "phổ biến tin tức chính xác, trung thực". Ðáng nói là những cơ quan truyền thông trên đều gắn với những tổ chức, quốc gia, cho nên từ việc để một cơ quan truyền thông truyền bá tin tức giả mạo, can thiệp vào công việc nội bộ và kích động công dân ở nước khác vi phạm pháp luật,… không thể không đặt câu hỏi về trách nhiệm liên đới, cũng như sự dung túng cho hành động đó?

Cùng với BBC, VOA, RFA… các thế lực thù địch còn huy động một số tổ chức mang danh quốc tế như Theo dõi nhân quyền (HRW), Ủy ban bảo vệ nhà báo (CPJ), Nhà tự do (FH), Phóng viên không biên giới (RSF)… để chống phá Việt Nam. Từ hoạt động của các tổ chức này, có thể thấy lối làm việc của họ là thu thập, nhặt nhạnh tin tức bịa đặt, sai sự thật để tổng kết, rồi công bố đủ thứ thông cáo, kháng nghị, bảng xếp hạng, tổ chức điều trần… vừa vu cáo Việt Nam, vừa đưa ra những yêu cầu hết sức phi lý. Ðiển hình cho lối làm việc này là ngày 22-6 vừa qua, cái gọi Quỹ nhân quyền (HRF) đã làm một việc kỳ quặc là đệ đơn tới Ủy ban Ðiều tra về bắt giữ tùy tiện (UNWGAD) của Liên hợp quốc để "yêu cầu điều tra vụ bắt giữ Trần Thị Xuân, một nhà hoạt động bảo vệ môi trường tại Việt Nam, và là thành viên của Hội anh em dân chủ". Các tin tức liên quan Trần Thị Xuân do HRF đưa ra là hoàn toàn ngược sự thật, bởi việc bắt giữ người này được thực hiện đúng quy định của pháp luật Việt Nam.

Các cơ quan pháp luật của Việt Nam có đầy đủ bằng chứng về việc Trần Thị Xuân không phải là "nhà hoạt động môi trường" mà là người đã nhận tiền của các tổ chức khủng bố, lưu vong ở nước ngoài… và lợi dụng hoạt động môi trường để hoạt động lật đổ chính quyền nhân dân. Hiện internet vẫn lưu giữ một số video clip ghi rõ hình ảnh, lời nói của Trần Thị Xuân trước và sau phiên tòa như: "Tôi nhận thấy những hành vi trên là vi phạm nghiêm trọng đến pháp luật Việt Nam. Bản thân tôi xin một lần nữa được nói lời xin lỗi đến chính quyền và nhân dân hãy tha thứ cho tôi. Qua đây tôi cũng xin nhắn gửi tất cả những người, đặc biệt là người trẻ đừng vì bất cứ một lý do nào đó mà nghe lời xúi giục của các tổ chức phản động, vi phạm pháp luật". Nên phải gọi là kỳ quặc vì trong khi chính Trần Thị Xuân công khai nhận tội thì HRF lại cho là… vô tội.

Cùng với việc tự sản xuất tin tức bịa đặt, sai sự thật, BBC, VOA, RFA và một số địa chỉ chống phá Việt Nam còn thường xuyên khai thác loại tin tức này từ internet, đặc biệt là mạng xã hội. Phải nói rằng càng gần đây, các thế lực thù địch và một số tổ chức, cá nhân thiếu thiện chí với Việt Nam đã biến internet, cụ thể là mạng xã hội, thành nơi truyền tải tin tức giả mạo mục đích mà họ trông đợi là những thông tin này sẽ gây hoang mang, nghi ngờ, gieo mầm và hướng sự bức xúc vào vai trò lãnh đạo của Ðảng và Nhà nước, nhằm tác động và lũng đoạn niềm tin xã hội, đẩy tới hành vi chống đối.

Có thể liệt kê một số sự kiện dối trá tiêu biểu của họ như: tung tin Nguyễn Văn Hải bị "đánh gãy tay trong tù", song thực tế ngay khi được ra tù và đến định cư tại Mỹ ngay sau đó, hai tay Nguyễn Văn Hải vẫn nguyên vẹn; sử dụng ảnh cá chết dày đặc ở hồ Mona (Michigan, Mỹ) năm 2008 để bịa chuyện cá chết ven biển miền trung Việt Nam năm 2016; đưa tin công an đàn áp người dân Công giáo, trong khi đó hình ảnh tại hiện trường lại cho thấy một số người theo Công giáo đã đập phá xe cảnh sát và trụ sở chính quyền, tràn ra đường gây tắc nghẽn giao thông... Ngay cả việc hiện nay, Ðảng và Nhà nước ta đang quyết liệt chống tham nhũng, được nhân dân và dư luận xã hội hết sức đồng tình, ủng hộ và đánh giá cao cũng bị xuyên tạc, bịa đặt thành chuyện "đấu đá nội bộ". Luật An ninh mạng được thông qua để bảo vệ sự phát triển đất nước, bảo vệ người sử dụng internet bị xuyên tạc thành chặn Facebook, Google, "ngăn dòng chảy cuộc sống". Trắng trợn hơn là tình trạng thông tin và hình ảnh "nhà dân chủ, người yêu nước bị công an đánh" đến thân tàn ma dại thường xuyên được dẫn dụ trên một số trang mạng dù hôm sau trên một số trang mạng khác vẫn có thể thấy "nhà dân chủ, người yêu nước" đó khỏe khoắn, lành lặn, nhởn nhơ tụ tập bù khú...

Thậm chí gần đây, việc hệ thống loa truyền thanh dọc đường Trần Phú (TP Nha Trang) hằng ngày lần lượt phát thanh nội quy công viên bờ biển Nha Trang bằng tiếng nước ngoài để hướng dẫn du khách quốc tế tuân thủ quy định của địa phương về bảo vệ môi trường, cảnh quan, thông báo tình hình an ninh trật tự, thời tiết biển… đã bị kẻ xấu "đổi trắng thay đen" quy chụp thành hành vi đánh mất chủ quyền. Cũng phải nhắc tới một vài người Việt được gắn nhãn hiệu là "nhà bình luận" mà chủ yếu hành nghề bằng cách lắp ghép những sự kiện không dính dáng với nhau rồi sử dụng thuyết âm mưu để "bình loạn" trên VOA, RFA... Dù dự đoán của "nhà bình luận" kiểu này đều có kết quả là số "0", thì thuyết âm mưu và các dẫn dụ dối trá, giật gân mà họ đưa ra cũng ám ảnh tâm trí một số người...

Bày ra trên internet, mạng xã hội và lén lút cài đặt vào xã hội những điều dối trá đã và đang là mục đích mà các thế lực thù địch, một số tổ chức, cá nhân thiếu thiện chí thường xuyên nhắm đến. Bằng thủ đoạn đó, nhóm này cố đưa người sử dụng internet, mạng xã hội và công chúng vào tình trạng sau khi tiếp xúc với mê hồn trận thực hư hỗn mang, đen trắng lẫn lộn, sự thật bị che khuất bởi tin tức giả mạo… sẽ đi từ tò mò, hiếu kỳ đến nhiễu loạn niềm tin. Ðể phòng và chống thủ đoạn này, cần phải khẳng định một nguyên tắc tuy cũ song luôn luôn có giá trị, đó là người tiếp xúc thông tin cần tự xây dựng bản lĩnh vững vàng, tỉnh táo để luôn nhận thức, phân biệt đúng sai; không đưa ra ý kiến riêng về vấn đề, sự kiện khi chưa tìm hiểu ngọn ngành, kỹ lưỡng, không để bị số đông lôi cuốn. Ðồng thời cũng cần phải có chính kiến dũng cảm lên tiếng phê phán sự giả dối.

Trên phương diện xã hội, cùng với việc các cơ quan thực thi pháp luật nghiêm khắc xử lý hành vi truyền bá tin tức giả mạo gây tác hại đối với xã hội, đã đến lúc các cơ quan, các cá nhân bị đưa tin giả mạo không nên bỏ qua hoặc xem nhẹ hay lơ là, mà cần phải chủ động, nhanh chóng công khai bác bỏ. Vì chủ động, nhanh chóng công khai bác bỏ là biện pháp giúp dư luận sớm nắm bắt bản chất của vấn đề và được định hướng, không bị sự giả mạo mê hoặc, đặc biệt là ngăn chặn và không để xảy ra khủng hoảng truyền thông. Tóm lại, trong mọi hoàn cảnh và dù phải đối diện với thế lực có mưu mô đen tối như thế nào, thì sự tỉnh táo cùng ý thức dựa vào sự thật vẫn là cơ sở tạo dựng cho mỗi cá nhân, cho toàn xã hội khả năng bác bỏ mọi sự giả dối, bịa đặt, sai sự thật.